De familie van de orchideeën is een van de grootste plantenfamilies op aarde. In Drenthe kwamen tot 2002 twintig verschillende soorten voor, maar sindsdien is een aantal van deze sierlijke planten uitgestorven. Dankzij natuurherstel komen andere zeldzame orchideeën terug, zoals de groenknolorchis in een beekdal van de Drentsche Aa.
Vorig jaar werd één exemplaar van deze tengere plant gevonden. Dit jaar hebben vrijwilligers van Staatsbosbeheer drie exemplaren aangetroffen. Plantenkenner Hans Dekker bevestigt dat het om de groenknolorchis gaat. "Dit is als het ware een kwaliteitskeurmerk voor dit gebied", aldus Dekker.
Natuurherstel
De orchideeën staan in een zich ontwikkelend natuurgebied waar landbouwgrond zo'n vijftien jaar geleden is omgezet in natuur. "De waterhuishouding is verbeterd door sloten en greppels dicht te gooien en er zijn stukken van de bovengrond afgeplagd. Bij dit soort werkzaamheden in beekdalen waar vervolgens grondwater omhoogkomt, kun je mooie dingen verwachten", aldus Dekker. "De eerste leuke soorten lieten zich al snel zien, maar soorten die wijzen op duurzaam herstel komen later."
Terugkeer
De groenknolorchis is in de loop van de twintigste eeuw sterk achteruitgegaan en werd al decennialang niet meer gevonden in Drenthe. "Deze orchis reageert op relatief kalkrijk water. Dat we deze soort hier zien, geeft aan dat we op weg zijn naar een bijzonder natuurtype, namelijk het kalkmoeras", aldus Dekker. Andere soorten die in het gebied voorkomen zijn moeraswespenorchis en parnassia.
Tekst gaat verder onder de foto
Uiterlijk
De orchidee is een onopvallend en delicaat plantje dat niet langer dan ongeveer 25 centimeter wordt. Nadere inspectie onthult een sierlijk plantje met glanzende, lichtgroene bladeren en geelgroene bloemen. De plant bloeit in juni en juli. Het is een van de zeldzaamste Europese wilde orchideeën. In ons land komt de plant vooral voor in de duinen en in laagveenmoerassen. Op de hogere zandgronden was de soort verdwenen.
Beheer
Om het de groenknolorchis zo goed mogelijk naar de zin te maken, wordt het ingezette beheer voortgezet. "Dat is belangrijk omdat de omvorming destijds en het beheer tot nu toe geleid hebben tot de opkomst van deze soort", aldus Dekker. "Of de groenknolorchis een blijvertje is, moeten we afwachten."