-
Bessenstruiken maken een groot deel uit van voedselbos Munkakkers. (Rechten: Pixabay / Schauhi)
In alle kalmte zwaait Fleur van der Laan met de zeis het gras kort. Niet veel doen het haar na, helemaal alleen een voedselbos beginnen. Maar ze is wel gesteld op haar rust.
Het voedselbos de Munkakkers in Zeegse beslaat nu 2,5 hectare. "Volgende winter komt er nog 1 hectare bij", zegt Van der Laan. Het land is opgedeeld in vakken van 80 vierkante meter per stuk, met elk 48 bessenstruiken en in het midden een notenboom.
Schipperen
"Ik ben altijd met de natuur bezig geweest", zegt Van Der Laan. Want ondanks haar affiniteit met groen, moest ze bos, boom, en dier het overgrote deel van de tijd missen door haar beroep op zee. Als ze dan weer aan wal kwam, was een bezoek aan de natuur het eerste wat ze deed.
Na een tijdje werd duidelijk dat het leven op zee toch niet de goede keuze was voor haar. "Ik dacht: ik mis iets", vertelt ze. Tot ze met haar broers op bezoek ging bij een voedselbos in Zeeuws-Vlaanderen. En daar werd het zaadje geplant dat zou volgroeien tot haar eigen voedselbos. "Ik dacht: nu weet ik het, zo moet het."
Delen met de dassen
De opbrengst uit het voedselbos wil Van der Laan niet alleen voor zichzelf houden: "Het is te groot en te veel om dat alleen allemaal op te eten."
Haar plan is om het te verkopen aan mensen en winkels uit de buurt, en op de markt in Zuidlaren. "Het eerste jaar zal het misschien niet zo heel erg veel zijn", vertelt ze. "En moet ik het ook delen met de vogels en de dassen." Maar als alles volgens plan gaat, wil ze daarna de vruchten die ze plukt van haar voedselbos graag delen.
De lagen van een voedselbos
Voedselbossen zijn opgebouwd uit lagen. Doorgaans worden de verschillende lagen ingedeeld in zeven tot negen categorieën: hoge bomen, die het 'dak' van het bos vormen; lagere bomen, zoals fruitbomen; struiken; kruiden; een laag met knolgewassen, die grotendeels onder de grond groeien; bodemkruipers, zoals aardbeien of pompoenen; en als laatste klimgewassen. Soms worden ook een waterlaag en een funguslaag nog meegenomen.
Een voedselbos op deze manier opbouwen heeft meerdere voordelen. Zo wordt de opbrengst per vierkante meter vergroot door lagen onder elkaar te laten groeien. Ook heeft zo'n bos weinig onderhoud nodig, omdat het als het ware een klein ecosysteem is dat zichzelf in balans houdt. Dat zorgt er dus ook voor dat de bodem van nature gezond blijft doordat de verschillende gewassen elkaars behoeften aanvullen. Stukken land waar slechts een gewas wordt verbouwd leiden al gauw onder bodemuitputting, doordat dat ene gewas specifieke voedingstoffen nodig heeft die niet vanzelf aangevuld kunnen worden. Daarom wordt er vaak van alles in de bodem gestopt om te proberen de grond toch functioneel te houden. Maar in het geval van een meerlaags voedselbos houdt het bos de bodem zelf in balans.