Waterschap Hunze en Aa's is met man en macht bezig met de aanleg van natuurvriendelijke oevers in het Noord-Willemskanaal. De oevers dragen bij aan het verbeteren van de leefbaarheid van het water. Tijdens de werkzaamheden dook wel een ongewenste gast op: de waternavel.

Twee jaar geleden begon het waterschap met het aanleggen van ongeveer drie kilometer aan natuurvriendelijke oevers in het kanaal, vertelt Thimo Bonder, projectleider bij Waterschap Hunze en Aa's. Op dit moment zijn er werkzaamheden in het gebied bij De Punt die volgende maand afgerond zijn.

In het voorjaar van 2025 start het waterschap met het aanleggen van de oevers ten zuiden van de Onlandweg. "Hier gaan we het iets anders doen: we gaan aan de zijkant van de damwand de bodem verondiepen." Dit gebruikt het waterschap als pilot voor de laatste 1,7 kilometer aan oevers die in 2026 en 2027 gelegd worden. Naar verwachting zijn alle oevers begin 2027 aangelegd.

Natuurvriendelijke oevers

Natuurvriendelijke oevers zijn "oevers die een natuurlijke overgang hebben van water naar land, maar waarbij het waterschap specifiek aandacht heeft voor de ondiepe zone", legt Bonder uit. De diepte van de oever varieert tussen de één meter en veertig centimeter en is ongeveer vier meter breed vanaf de damwand.

De oevers dragen bij aan de ecologische kwaliteit van het water, vertelt Bonder. "Het biedt een plek voor insecten om te leven en een plek voor vissen om voort te planten en op te groeien." Ook is er meer ruimte voor planten om te groeien. "Het Noord-Willemskanaal is een kanaal met stalen damwanden waarin het langs de kant meteen al vrij diep is en er zijn weinig planten. Als je dit terugbrengt, vergroot je de diversiteit in het kanaal."

Bovendien is het kanaal een belangrijke verbindingszone met andere wateren in het gebied. "Door de aanleg van de oevers lok je vissoorten om van het ene watergebied naar het andere te gaan."

Waternavel tegenhouden

Tijdens de aanleg van de eerdere natuurvriendelijke oevers kreeg het waterschap te maken met exoten: "Waternavel komt voor in het Noord-Willemskanaal. We zien bij trajecten die we al hebben aangelegd dat ze achter de damwand en in de oever terechtkomen." Daar kan de waternavel zich vestigen en vermenigvuldigen.

De plant is een exoot en groeit erg snel. Hij kan hierdoor andere inheemse planten verdringen. Ook kan de waternavel voor licht- en zuurstofgebrek zorgen wat schadelijk is voor het waterleven in het kanaal.

Het waterschap houdt rekening met de exoot bij de oevers die op dit moment en in de toekomst worden aangelegd in het kanaal. Op een aantal plekken worden er gaten gemaakt in de damwand: één onder- en één bovenwater. Het gat onderwater zorgt ervoor dat het waterleven in en uit de oever kan. Het gat bovenwater moet er voor zorgen dat de drijvende waternavel opgevangen wordt.

Natuur langs de fietssnelweg

In de ROEG!-uitzending van 12 oktober ontdekken presentator Loes van der Laan en boswachter Kees van Son de natuur langs de nieuwe fietssnelweg tussen Assen en Groningen. Zie het vanavond om 17.10 uur naar TV Drenthe of kijk terug online.