Het is een opvallende en onverwachte verschijning: midden in het stroomdal van het Schoonebeekerdiep staat een betonnen kolos, een luchtwachttoren. Toch is dit geen verrassende locatie als je bedenkt wat het doel van de toren was.

De toren werd in 1954 gebouwd, precies tussen het Drentse Schoonebeek en het Duitse Emlichheim in, als onderdeel van het luchtverdedigingssysteem voor ons land. Een jaar later was hij al overbodig.

Koude Oorlog

Tijdens de Koude Oorlog waren alle ogen gericht op het communistische oosten van Europa. Om op tijd laagvliegende vijandelijke, Russische, vliegtuigen te signaleren werden in Nederland 276 luchtwachtposten gebouwd waarvan enkele in Drenthe. "In de toren was je afhankelijk van zicht en gehoor, je moest zo'n vliegtuig aan zien komen en aan horen komen," aldus Jermo Tappel van Stichting Het Drentse Landschap. Daarom lagen de torens ver weg van de bewoonde wereld.

Eén jaar na de bouw, in 1955, werd de toren overbodig dankzij verbeterde radarsystemen. Het Korps Luchtwachtdienst werd opgeheven en de meeste torens werden gesloopt. De toren bij Schoonebeek is een van de torens die niet tegen de vlakte gingen al had het verval door de jaren heen bijna vat op het monument gekregen.

Herstel

Vorig jaar heeft Stichting Drents Monument een restauratieplan gemaakt voor de toren die in zeer slechte staat verkeerde en is de toren hersteld. "Om de toekomst te garanderen is de luchtwachttoren overgedragen aan Stichting Het Drentse Landschap en samen met een groep vrijwilligers dragen wij zorg voor deze toren," aldus Tappel. Ben je benieuwd naar het interieur of het uitzicht? De toren wordt regelmatig opengesteld voor het publiek.

In deze uitzending van ROEG! zijn we te gast op twee historische locaties, waaronder dit relatief jonge monument.

Lees ook:

• Luchtwachttoren in Schoonebeek komende zomer weer te beklimmen