-
Op het Balloërveld kun je vuurstenen vinden, soms met fossielen erin (Rechten: RTV Drenthe/Fred van Os)
Overal in onze provincie zijn ze te vinden: vuurstenen. Ze zijn steenoud en werden honderd tot zestig miljoen jaar geleden gevormd op de bodem van een subtropische zee. Tegenwoordig liggen ze voor het oprapen tijdens een wandeling in de Drentse natuur.
In de steentijd werd vuursteen gebruikt om vuur te maken maar ook gereedschappen zoals bijlen, messen, schrapers en pijlpunten. Het wordt ook wel 'het staal van de oudheid' genoemd.
Herkennen
Vuursteen heeft wat weg van een stuk mat glas en is vaak zwart, grijs of wit van kleur met vlijmscherpe randen. De grootte van de stenen varieert van enkele millimeters tot meer dan vijftig centimeter. Het zit vaak in klompen of zogeheten concreties in kalksteen.
Stenenexpert Harry Huisman van het Hunebedcentrum legt uit dat in vuurstenen vaak tot in detail bewaard gebleven fossielen zitten. Dat komt omdat de stenen op de zeebodem ontstaan zijn in aanwezigheid van veel organisch materiaal.
Steenvorming
Tot aan het einde van het Krijt, een geologische periode die tot 66 miljoen jaar geleden duurde, lag een groot deel van Europa onder water. Het klimaat was warm en de zeespiegel stond erg hoog. "Op de bodem van die subtropische Krijtzee ontstond kalkslib door het afsterven van plankton en bodemdiertjes", legt Huisman uit.
"Daartussen bevonden zich ontelbare kiezelskeletjes van eencellige kiezelwieren of diatomeeën en straaldiertjes of radiolariën. Het silica of kiezel loste op in de kalkachtige zeebodem waardoor een verdunde kiezeloplossing ontstond. Wat er daarna gebeurde is onduidelijk", aldus Huisman.
"Wellicht scheidde silica zich af uit de kiezeloplossing onder invloed van rottend organisch materiaal. Dit gebeurde rond en in de kalken huisjes en schelpen van dode dieren, maar ook in graafgangen van wormen en kreeften."
Lees verder over het ontstaan van vuursteen in het Hunebed Nieuwscafé.
Hunebedcentrum
Verslaggever Elly Smit was op bezoek bij het Hunebedcentrum waar zij stenenexpert Harry Huisman sprak. Hij bestudeert de stenen die kinderen in de keientuin bij het museum gevonden hebben en er zit een vuursteen met een verrassing tussen.