Een beverdam in het Gasterense Diep zorgt voor problemen met de waterhuishouding. Bovendien is de dam een obstakel voor (zeldzame) vissen. Daarom brak het Waterschap Hunze en Aa's het bouwwerk aan het einde van afgelopen zomer af. De bevers bouwden de dam echter net zo snel weer op.

"Bevers hebben een strikt territorium", legt Peter Venema, beleidsadviseur natuur van de provincie Drenthe, uit. "Ze zullen er alles aan doen om er goed voor te zorgen. We zullen dan ook moeten kijken wat een structurele verbetering is voor de doorstroming van het water." 

De beaver-deceiver
Nieuwe pogingen om de dam weg te halen, liepen wederom stuk op het volhardende gedrag van de bevers. Het is tijd voor een andere oplossing, bijvoorbeeld de beaver-deceiver. Begin dit jaar werd er met succes eentje geplaatst bij Heelsum in Gelderland. Het gaat om een PVC-buis die door de dam heen geplaatst wordt. Zo blijft de dam bestaan maar kan het water toch doorstromen. 

Niet te hoog, niet te laag
Met deze maatregel blijft de waterstand hoog genoeg voor de bever. De dieren zijn sneller in het water dan op land. Zolang de ingang van hun burcht onder water ligt, zijn ze minder kwetsbaar voor roofdieren. Maar de waterstand wordt ook weer niet zo hoog dat het voor problemen zorgt.

Verstopping
De dam zorgt voor drie problemen. Allereerst kunnen vissen er niet langs trekken. Normaal gesproken verplaatsten vissen zich tussen de gebieden waar zij voedsel vinden en waar zij zich voortplanten. Komen zij echter onderweg een dam tegen, dan kan dit niet meer.

Vertraging
Daarnaast zorgt de dam voor een verandering van de stroomsnelheid in de beek. Het obstakel zorgt ervoor dat het water langzamer gaat stromen. Hierdoor wordt meer slib op de bodem afgezet en daar is de rivierprik niet blij mee. De prik zoekt juist de randjes tussen slib en zandbodems op en dat milieu verandert door de dam. Ook andere vissen hebben last van veranderingen in stroomsnelheid.

Rivierprikken uitzetten
In het noorden van het land komen de rivierprikken alleen voor in het Gasterense Diep. Als ze daar uitsterven, zijn ze ook echt weg. Daarom onderzoekt het waterschap of de prikken ook op andere plekken uitgezet kunnen worden.

Overstroming
Tot slot kan de beverdam bij hevige regen zorgen voor overstromingen, meestal bovenstrooms van de dam. Door de overstromingen komt fosfaatrijk water van de landbouwgronden in het beekdal terecht en dat verrijkt de bodem. Dat is slecht voor de flora. De variatie neemt af omdat bepaalde soorten die het goed doen op voedselrijke bodems, zoals de brandnetel en de braam, de overhand krijgen.

Muurvast
De maatregelen uitvoeren, dat is niet zo makkelijk. Paul Hendriks, ecoloog van Waterschap Hunze en Aa's: "Zo'n beverdam is een stukje vakwerk, dat zit muurvast in elkaar, dat krijg je niet zomaar los. Als je het dus zou willen verwijderen, dan moet je er met machines naartoe. Maar zo nat als het nu is, dan kom je er niet bij. Plus wat dacht je van de verstoring van de rest van de natuur als je hier regelmatig langskomt om een beverdam te verwijderen?" Wat er nu met de dam gaat gebeuren is nog niet bekend. "Daarmee zitten we best in onze maag", besluit Hendriks.