-
Een mestkever loopt met een gedraaide drol (Rechten: RTV Drenthe)
In de herfst liggen opvallend veel mestkevers op hun rug. Ze genieten niet van de laatste zonnestralen. Nee, ze hebben hun taak volbracht en zijn begonnen aan hun laatste dagen.
Tijdens een wandeling in natuurgebied Brunstingerplassen, tussen Hijken en Beilen, komt boswachter Pauline Arends veel mestkevers tegen. Sommige liggen al met de pootjes in de lucht, andere zijn nog druk in de weer met vers gedraaide drollen.
Omdraaien heeft geen zin
"Kijk, hier ligt er één op zijn rug", wijst Arends. "Dan denk je wat zielig, ik draai het arme beestje om. Maar dat heeft geen zin, hij gaat sowieso dood. Het is hard, maar het is niet anders." Arends legt uit dat deze kever zijn levensdoel waarschijnlijk al bereikt heeft: het leggen van een eitje.
Het ziet er naar uit dat ze nog niet allemaal zover zijn. Op de grond glinsteren de blauwe schildjes van mestkevers die hun pootjes nog vol hebben met poep. Ze moeten oppassen, want andere kevers willen maar al te graag een kant-en-klaar gerolde bal afpakken. Om zo snel mogelijk aan de drukte te ontsnappen, moeten de kevers in een rechte lijn weglopen en vooral geen rondjes draaien.
(tekst gaat verder onder de video)
Navigeren op de sterren
Zelfs nadat de zon onder is, blijft de harde werker drollen draaien. Hoe doen ze dat in het donker? Zweedse en Zuid-Afrikaanse biologen plaatsten kevers in een planetarium waar ze de nachtelijke sterrenhemel nabootsten. De mestkevers kregen eerst hoedjes op, waardoor ze niet omhoog konden kijken. Geen één rolde een rechte lijn.
Vervolgens mochten de kevers zonder hoedje op pad. Ze verplaatsten zich het snelst als ze de Melkweg en maan konden zien. Met een maanloze hemel lukte het ook nog wel, maar zonder de lichtgevende band van ons sterrenstelsel raakten ze de weg kwijt. Volgens de onderzoekers is de mestkever het enige dier waarvan officieel is vastgesteld dat het de Melkweg gebruikt om te navigeren.
Gedraaide drollen eten
"De gedraaide drollen zijn voor de larven", legt de boswachter uit. "Met de voorpoten graaft de mestkever gangen en zijkamers in de grond. Daar legt hij de verzamelde mest in met een eitje erop. De larve die daaruit kruipt, kan direct aan tafel. Aan het eind van de zomer verpopt de larve tot kever. Het volgende voorjaar komt hij pas boven de grond." Dan begint het harde werken voor deze kever.
Nuttige beestjes
Mestkevers brengen op een natuurlijke manier mest in de bodem. De larven krijgen namelijk niet alle mest op, er blijft dus voeding voor de bodem over. De volwassen kever die het eitje heeft gelegd, gaat snel daarna dood. "Hij heeft zijn taak volbracht en dient nu als stapelvoedsel voor vossen en dassen", vertelt Arends. "Uitermate nuttige beestje. En ze zijn zo gaaf."
