-
Frits Koopman bij ooievaarsstation De Lokkerij in De Schiphorst, dat zware jaren kent (Rechten: RTV Drenthe / Wouter Westerveld)
Frits Koopman heeft afgelopen jaar flinke tegenslagen te verduren gekregen. De beheerder van De Lokkerij moest afscheid nemen van zijn vrouw Els, mede-oprichter van het ooievaarsstation in De Schiphorst. Door ziekte en overlijden vielen er vrijwilligers weg, financieel gaat het minder met de stichting en ook de door hem zo geliefde ooievaars hebben het zwaar.
Maar stoppen? "Na meer dan veertig jaar geef je niet zomaar op", aldus Koopman.
Wie De Lokkerij aan de rand van grensriviertje de Reest nadert, wordt van verschillende kanten tegemoet geklepperd door ooievaars. Op verschillende nestplateaus is het een komen en gaan van zwart-witte vogels. In het gebied zijn tijdens de laatste telling in januari 127 ooievaars geteld.
Na een 'winterloze winter', zoals Koopman het verwoordt, begonnen de eerst paartjes al in februari met broeden. Op 2 april werden de eerste kuikens gezien.
Ook op het dak van Koopmans huis naast De Lokkerij zijn de nesten bezet. Op het oog is alles op orde. Maar een paar meter onder de nesten blijkt dat het allemaal niet zo rooskleurig is, als het plaatje doet vermoeden. In mei 2023 moest Els Koopman haar werkzaamheden als secretaresse neerleggen. Haar gezondheid nam verder af en op 2 februari van dit jaar overleed zij. "Ze had alles over voor De Lokkerij", gaat Koopman verder.
Overbelasting
Koopman moest met zijn stichting ook afscheid nemen van andere vrijwilligers: een overleed, drie anderen waren niet inzetbaar vanwege gezondheidsredenen. Het leidde tot overbelasting bij Koopman. "Het voeren van de ooievaars, alles schoonmaken, telefoontjes aannemen, afspraken maken, mensen ontvangen. Op een gegeven moment moet je alles zelf doen, terwijl je ook een eigen huishouden moet runnen. Dat is veel."
Tekst gaat verder na de video
Desondanks bleef Koopman de werkzaamheden doorzetten. "Ik kan het nog wel een tijdje volhouden, maar niet zoals de situatie nu is. Daar waar mogelijk krijg ik hulp, maar de vrijwilligers verwachten natuurlijk ook dat er dingen voor hun geregeld worden. Om alles goed draaiende te houden kom ik handen tekort, het is een rampzalige situatie."
Minder geld
Ook financieel kreeg de ooievaarsstichting met tegenslagen te maken. Er kwamen minder bezoekers, het aantal nam met 60 procent af. Dat heeft volgens Koopman te maken met de coronapandemie: op een gegeven moment kwamen er geen bezoekers meer, stelt hij. "Als de inkomsten minder worden en de kosten blijven, dan heb je een probleem natuurlijk."
De Lokkerij, verder vooral afhankelijk van giften en donaties, verkocht minder nestplateaus en zag energiekosten stijgen. Een bijdrage van een sponsor zorgde ervoor dat er slechts een klein minnetje werd geboekt. Noodzakelijke investeringen bleven volgens Koopman daardoor achterwege, en ook werden ooievaars minder bijgevoerd. Volgens Koopman zou dat ervoor kunnen hebben gezorgd dat er tegenvallende broedresultaten zijn geboekt.
Vogelgriep
En uiteindelijk draait het daar allemaal om rond De Lokkerij: gezonde ooievaars en gezonde kuikens. De Lokkerij werd begin jaren '80 opgezet om het aantal ooievaars te laten groeien in Nederland, de vogelsoort was nagenoeg verdwenen. Dat gaat met pieken en dalen. 2022 was bijvoorbeeld een rampjaar: 50 ooievaars bezweken door vogelgriep. Twee droge zomers op rij en een kletsnatte winter maakten het leven van ooievaars er niet makkelijker op.
Tekst gaat verder onder de foto
Toch ziet Koopman dat het weer de goede kant op gaat. Elk jaar stijgt het aantal ooievaars in Nederland nog. "De populatie houdt goed stand", vertelt hij.
Toch heeft hij een paar kleine zorgen. "We hopen dat de ooievaar zelfstandig kan leven zonder hulp van bijvoorbeeld De Lokkerij. Af en toe merken we toch dat ze niet altijd overal voedsel kunnen halen. Het landschap verandert. Op de plekken waar de ooievaar vroeger zijn maaltje scoorde kan dat niet altijd meer."
Stoppen geen optie
Maar hoe zou het gebied eruit komen te zien als De Lokkerij zou moeten stoppen? "De vogels blijven er dan nog wel een tijdje, maar ze gaan veel meer zwerven vrees ik. Dan gaan ze eten halen op plekken waar ze niet welkom zijn", verklaart Koopman. "En uiteindelijk zal de populatie hier toch minder worden."
Zover wil hij het niet laten komen. "We zijn hier al meer dan veertig jaar actief, dus ja het is niet iets wat je zomaar opgeeft. Maar eerlijk is eerlijk, als de tijd komt dat ik mijn ogen sluit, dan hoop ik dat er wel goede vervangers zijn gevonden. En dan zijn er nog allemaal andere partijen die iets te zeggen hebben over het gebied, maar dat zien we tegen die tijd wel."