-
Kraanvogels met jongen in het Fochteloërveen (Rechten: Herman Feenstra)
In het Fochteloërveen hebben tien kraanvogelparen zeven kuikens grootgebracht tijdens het afgelopen broedseizoen. In de afgelopen jaren waren er steeds tussen de acht en tien broedparen per jaar in het natuurgebied.
"Een geweldig succes", aldus kraanvogelexpert Herman Feenstra op de website Kraanvogels in Nederland. Feenstra is nog bezig met het verzamelen van de gegevens over het broedsucces van de kraanvogels elders in onze provincie. "Maar het ziet er op meerdere plaatsen in Drenthe en Friesland goed uit."
Nattigheid
De omstandigheden waren dit jaar gunstig voor de kraanvogels. "Het begon met een kleddernat voorjaar. In mei en juni werd het snel droger, maar er viel geregeld een fikse bui", aldus Feenstra. Kraanvogels zijn grondbroeders en zijn afhankelijk van veilige broedplaatsen. "Kraanvogels broeden op veilige eilandjes in kniediep water." Een hoge waterstand in het veengebied houdt predatoren op afstand van het nest en vergroot het broedsucces.
Kuikens
Alle paren in het gebied hebben gebroed. Vier van de paren hebben een legsel verloren en de zes andere paren kregen samen tien of elf kuikens. "Een paar verloor beide kuikens op de leeftijd van acht en negenenhalve week", aldus Feenstra. "Dat is zuur, maar ook verklaarbaar. Het paar zat 'opgesloten' in een klein gebied voor de uitkijktoren waar het in juni snel droog werd. Ook het paar met één kuiken verloor dat kuiken na vijf weken. Dit paar heeft in negen jaren nog nooit een kuiken grootgebracht."
Topjaar
Eerder noemde Feenstra vorig jaar ook een topjaar voor de kraanvogels in het Fochteloërveen. Er broedden dat jaar negen paren die samen vijf kuikens grootbrachten. "De combinatie van een hoog waterpeil, geregeld fikse buien en de aanwezigheid van kuikenopgroei- en rustgebieden, leverde een goed resultaat", aldus de kraanvogelexpert. "De betrokkenheid van een aantal bewoners en vrijwilligers speelt daarnaast een belangrijke rol in het broedsucces."
Maximum
"Het gemiddelde broedsucces per paar neemt al jaren af, maar de afgelopen twee jaren zijn mooie resultaten behaald", zegt Feenstra. "In de jaren 2001 tot 2020 werden nul tot vier kuikens per jaar groot." Met tien broedparen dit jaar is er sprake van een stabilisatie en lijkt het maximum in zicht. "In de beginjaren waren er een tot vijf territoria in het hoogveengebied, sinds 2014 schommelt dat tussen de acht en tien. Met de huidige omstandigheden lijkt de draagkracht van het gebied bereikt."
Toekomst
Veranderingen in het veengebied zijn van invloed op het aantal broedparen dat er zich kan handhaven. "Komende jaren worden zandkades aangelegd en het water geleidelijk verder opgezet", weet Feenstra. "Zo ontstaan mogelijk nieuwe broedplaatsen, misschien komt er meer natuur bij of wordt de verstoring beter aan banden gelegd. Al deze factoren hebben effect op de draagkracht van het natuurgebied, het aantal broedparen en het broedsucces."
Decennia
Ruim twintig jaar geleden broedden voor het eerst kraanvogels in het Fochteloërveen. De vogels worden sindsdien nauwlettend in de gaten gehouden en Natuurmonumenten neemt maatregelen om de gezinnen zo min mogelijk te verstoren. Feenstra volgt de kraanvogels al tientallen jaren op de voet en schreef het boek Kraanvogels in Nederland over de sierlijke en verstoringsgevoelige broedvogels.