-
Bargerveen (Rechten: RTV Drenthe / Fred van Os)
De landbouw is de belangrijkste oorzaak van de stikstof die in het Bargerveen neerkomt. Maar dan wel de landbouw uit Duitsland. Per hectare gaat het om ongeveer 6 tot 12 kilo stikstof afkomstig uit de Duitse landbouw. De Nederlandse landbouw is voornamelijk verantwoordelijk voor 4 tot 6 kilo stikstof per hectare, enkele uitzonderingen daargelaten.
Stikstof. Misschien is het dit jaar wel een van de meest gebruikte woorden. Maar wat is de impact eigenlijk van stikstof op de Drentse natuur en waar komt die stikstof vandaan? In de provincie liggen twaalf stikstofgevoelige natuurgebieden. RTV Drenthe ging ze alle twaalf bij langs. Deze keer: Bargerveen.
BARGERVEEN
Oppervlakte: 2.083 hectare
Gemeente: Emmen
Beheerder: Staatsbosbeheer
Landschap: hoogveen
Bijzonder: Het veengebied was ooit 170.000 hectare groot en liep door tot ver in Duitsland
Het Bargerveen kampt met de sterkste overbelasting van stikstof van Drenthe. In 94 procent van het stikstofgevoelige gebied is sprake van een sterke overbelasting van stikstof. Dat komt neer op meer dan twee keer het toegestane stikstofniveau. Op sommige plekken gaat het zelfs om vier keer de norm. Voor 5 procent van het gebied geldt dat er geen stikstofprobleem is.
In totaal komt ruim 60 procent van alle stikstof in Bargerveen uit het buitenland, vooral uit Duitsland. De Nederlandse landbouw is voor 27 procent verantwoordelijk. Dat is het laagste aandeel van alle Drentse natuurgebieden.
Dat er te veel stikstof in het Bargerveen is, heeft gevolgen voor het gebied. Die gevolgen zijn nu al merkbaar. Zo broeden de blauwe kiekendief en de velduil al niet meer in het gebied. Het aantal paren van de watersnip neemt de laatste jaren ook af. Dat terwijl de ontwikkelingen in het gebied - het verhogen van de grondwaterstand, het openhouden van het centrale deel van het gebied en de begrazing - positief zou zijn voor de soort.
Het artikel gaat verder onder de foto:
De watersnip met zeer lange snavel maakt gebruik van erg stikstofgevoelige leefgebieden. Omdat er meer stikstof terecht komt in die gebieden, zijn er minder prooien voor de watersnip.
Dat geldt ook voor de blauwe kiekendief. Lang was er een paar dat broedde in het Bargerveen, maar de laatste jaren is dat niet meer het geval. In de winter worden nog wel eens blauwe kiekendieven gespot. Het landschap zou nog steeds op orde moeten zijn voor deze vogel om te broeden, maar er zijn minder prooien.
Industrie
In de buurt van het Bargerveen zijn twee grote industriële stikstofuitstoters gevestigd. Het gaat om koolstofproducent Cabot Norit Activated Carbon in Klazienaveen en industriepark GETEC in Emmen. Allebei staan ze in de top 100 van grootste industriële uitstoters qua stikstof in Nederland. Toch heeft de industrie maar een beperkte impact in het gebied. Van alle stikstof in Bargerveen komt iets meer dan 1 procent vanuit de industrie.
Het artikel gaat verder onder de foto:
Opvallend hierin is ook de Duitse industrie. Per hectare gaat het om ongeveer 0,6 à 0,7 kilo stikstof afkomstig van de Duitse industrie. Vanuit de Nederlandse industrie komt veel minder stikstof het gebied in. Dan gaat het om 0,2 à 0,3 kilo stikstof per hectare.
Gras
Mede door de stikstof is de grassoort het pijpenstrootje bezig aan een opmars in het gebied. Hierdoor zijn er meer grassoorten in het natuurgebied. Dat kan nog enigszins verholpen worden. Maar het leidt al met al tot een kettingreactie, die slecht is voor de natuur.
Er wordt al jaren intensief gemaaid in het gebied om zo de gevolgen van de stikstof te beperken. Het gevolg is dat de bodem verzuurt en verarmt en er minder mineralen zijn. Dat heeft weer als gevolg dat planten en insecten verdwijnen, met als gevolg dat vogels moeilijker aan voedsel kunnen komen.
Verantwoording
De data die RTV Drenthe heeft gebruikt voor dit artikel zijn afkomstig van het AERIUS en de provincie Drenthe. AERIUS is een rekeninstrument van het RIVM. Met deze tool wordt de uitstoot van stikstof en de neerslag daarvan op Natura 2000-gebieden berekend. Het gaat om cijfers uit 2019. Dat zijn de meest recente cijfers.
Daarnaast is gebruik gemaakt van het beheerplan van Bargerveen.
RTV Drenthe heeft voor ieder stikstofgevoelig natuurgebied een artikel gemaakt over de herkomst en de gevolgen van de stikstof. Op het kaartje hieronder staat een overzicht van alle twaalf Drentse natuurgebieden. Als je op het gebied klikt, kun je een uitgebreid artikel lezen over de stikstof in dat natuurgebied.