Waar komt de paddenstoel vandaan? Vroeger wist men het niet zo goed, het leek wel tovenarij, die paddenstoelen die zomaar tevoorschijn kwamen. En waar haalden ze hun voedsel vandaan zonder wortels? Inmiddels weten we beter. Een paddenstoel is het vruchtlichaam van een schimmel die zich onder de grond bevindt.

Een schimmel bestaat uit lange, dunne draden die hyfen heten. Samen vormen deze hyfen een soort web dat mycelium genoemd wordt. Het mycelium scheidt spijsverteringsenzymen uit waarmee het voedsel in de directe omgeving oplost, zodat dit opgenomen kan worden.

Ongeslachtelijke voortplanting
Om zich voort te planten maken schimmels sporen, kleine zaadjes. Bij een ongeslachtelijke voortplanting vormen de sporen zich aan de hyfen en laten vervolgens los. De sporen verspreiden zich en als de omstandigheden goed zijn, kan een nieuwe schimmel ontstaan uit de spore.

Geslachtelijke voortplanting
Bij een geslachtelijke voortplanting maakt de schimmel een vruchtlichaam: de paddenstoel. Het doel van een paddenstoel is om sporen te produceren en te verspreiden. Onder de hoed van de paddenstoel bevindt zich het hymenium of kiemvlies. Op dit kiemvlies worden de sporen gevormd. Hoe dit eruit ziet verschilt per paddenstoel. Sommige paddenstoelen hebben lamellen onder de hoed, anderen hebben plaatjes, poriën of stekels. 

Bescherming onder de hoed
De hoed zorgt voor bescherming van de sporen tegen weer en wind. Ook zit er bij jonge paddenstoelen nog een vlies over de sporen heen. Als de paddenstoel rijpt, scheurt dit vlies open en komen de sporen vrij. Wanneer zij loslaten, worden ze meegenomen door de wind, door water of door dieren. Zo zorgen ze voor nieuwe schimmels en uiteindelijk weer nieuwe paddenstoelen.


Tekening: Elisabeth Koops

IVN doe-tip: maak kabouters en breng ze thuis
Elke maand geven we een dier of soort op het platteland een beetje extra aandacht. In de Soort van de Maand bedenkt IVN Regio Noord speciaal voor ROEG! Junior een doe-tip. In de maand november hebben we het over de paddenstoel.
 
Paddenstoelen zijn in sommige verhalen de huisjes van kabouters. Maar in het echt wonen ze er natuurlijk niet. Daarom gaan we ze zelf maken.
 
Knutsel mini-kabouters. Ga daarna naar buiten en zoek een paddenstoel en zet de minikabouters op, onder en naast de paddenstoel. Maak een fotoserie van de kabouters bij verschillende paddenstoelen. 

Heb je het naar je zin? Dan kun je het nog mooier maken door een verhaal uit te beelden met de geknutselde kabouters bij de paddenstoelen. Dan is het handig als je eerst een kort verhaal opschrijft. Dat heet een scenario. Als je regisseur wilt worden kun je ook eerst een storyboard uittekenen. Dan weet je tijdens het fotograferen of filmen precies hoe je de kabouters en paddenstoelen in scene wilt brengen. Cool hè!

Ben je klaar? Verras dan je vrienden en familie met een kabouters- en paddenstoelenslideshow of deel je foto's op onze Facebookpagina.