Er is nog meer dan genoeg ruimte voor meer bevers in Drenthe. Er leven nu ongeveer 180 bevers in onze provincie en dat kunnen er 500 worden. Ook in Groningen is er nog ruimte voor de bever, maar omdat het dier veel schade kan aanrichten, is de bever in een groot deel van Noordoost-Groningen niet welkom.

Dat blijkt uit het Beverbeheerplan 2021-2025 van de beide provincies, die samen met de waterschappen Hunze en Aa's en Noorderzijlvest is gemaakt.

Doel is volgens de Groningse gedeputeerde Henk Staghouwer een goede, beheersbare beverpopulatie in Drenthe en Groningen. Hij is blij dat de dieren terug zijn en dat het zo goed gaat, "maar dat zorgt op plekken waar je ze niet wilt hebben af en toe wel voor een hoofdpijndossier".

Bertil Zoer van Het Drentse Landschap is blij met de komst van het beverbeheerplan:

Groene, oranje en rode zones

Er komen drie zones: groen, oranje en rood. Groen is waar bevers overal hun gang kunnen gaan. Dit zijn afwisselend leefgebieden met beken, meren en laagveenmoerassen die onderling verbonden zijn. Denk daarbij aan het Drentsche Aa-gebied, de Hunze en de Ruiten Aa.

In de oranje zones mogen de bevers zich vestigen als ze maar geen schade aan landbouwgewassen toebrengen. Bijvoorbeeld in de Drents/Groningse Veenkoloniën, het Reitdiep en het Hogeland. De oranje gebieden bestaan voor het grootste gedeelte uit landbouw. Vergoeding van gewasschade en maatwerkoplossingen zijn beschikbaar. Overigens is vraatschade in de landbouw door bevers zeer klein zo blijkt uit onderzoek.

En dan zijn er rode zones: daar is te veel kans op natte voeten als de dieren zich vestigen dus daar zijn ze niet welkom. De bevers zijn daar een risico voor de waterveiligheid. Een bever zal in deze gebieden op een diervriendelijke manier worden gevangen en overgeplaatst worden naar de groene zone. Of naar elders in het land. In Drenthe zijn geen rode zones, alleen in Groningen.

Verhaal gaat verder onder de kaart:

Bevers gevaarlijk voor dijken en waterkeringen

Het gevaarlijkst is de bever als hij in waterkeringen en dijken holen graaft. In een flink deel van Noordoost-Groningen liggen de waterwegen hoger dan het omliggende landschap. "Het is moeilijk om te ontdekken waar ze graven. Zo is er in de Hunze nu een stuk dat zo ondermijnd is dat we morgen de beverholen dicht moeten maken. Anders hebben we kans op een waterdoorbraak", aldus waterschapbestuurder Tjip Douwstra van Hunze en Aa's, die ook spreekt namens waterschap Noorderzijlvest.

"Naast veroorzaker van graafschade is de bever ook een uitstekende waterbeheerder. Maar alleen niet op de manier die de waterschappen willen", zegt Douwstra lachend. Hij doelt op beverdammen op plekken waar het voor de waterloop of waterstand niet goed is. Dit is volgens hem heel goed te ontdekken. Natuurlijk aan de bouwsels in het water maar ook aan wat Douwstra en z'n collega's 'beverchips' noemen. De houtsnippers waaraan je ziet dat er bevers aan het werk zijn geweest.

Maar hoe ga je een bever uitleggen dat hij wel in de groene en oranje zones mag wonen en niet in de rode? Volgens ecologisch onderzoeker bij Altenburg & Wymenga Daan Bos kun je met preventie al een heleboel oplossen.

De dieren zijn volgens hem prima 'weg te pesten' op plekken waar je ze niet wilt hebben. En anders is vangen en elders uitzetten de oplossing. "En bevers verplaatsen zich langzaam. De zones zijn zo gekozen dat er tussen de groene en de rode maar een paar doorgangen zijn."

Vangen en niet doden

De bevers in de rode zone worden gevangen. Ze kunnen worden uitgezet in de groene zones, bijvoorbeeld op plekken waar nog geen bevers zijn. In zeer zeer ernstige situaties mogen de dieren gedood worden, maar dat is volgens Daan Bos nu helemaal niet aan de orde.

Bos vindt het ook beter om ze uit te zetten in het zuidelijk deel van het studiegebied, de bovenlopen van de beeksystemen in Drenthe. De beverpopulaties tussen het zuiden en noorden zijn nu nog gescheiden, maar door ze te verbinden krijg je gezondere en genetisch sterkere bevers.

Bevers heel goed voor biodiversiteit

Het gaat goed met de bever. Van uitgeroeid en uitgestorven is de diersoort na uitzettingsprogramma's in ons land weer bezig aan een langzame maar succesvolle opmars. Daan Bos: "Bevers hebben zeer goede effecten op het ecosysteem en de biodiversiteit doordat ze graven en holen en dammen bouwen. De verandering aan de omgeving die dan ontstaat is goed voor veel voor grote en kleine waterdieren en planten."

Op de kaart hieronder zie je waar in Drenthe en Groningen al bevers leven:

Lees ook:

• Bever van de Rode Lijst af

Door: Serge Vinkenvleugel;Nanda Felix