-
Dwingelderveld, rozenkransje, Science4Nature (Rechten: RTV Drenthe)
Het rozenkransje is een plant die van oudsher in het heidelandschap thuishoort. Maar bijna overal in het land is de plant uitgestorven, behalve in het Dwingelderveld. Daar hebben de provincie Drenthe en Science4Nature een reddingsoperatie uitgevoerd.
De vaste plant uit de composietenfamilie heeft een voorkeur voor voedselarme, droge heide. Alleen bij Bergen en op Schiermonnikoog komt nog een populatie voor die zichzelf kan voortplanten. Andere populaties bestaan uit alleen mannelijke of vrouwelijke planten en gaan het niet redden.
Hulp
Ook op het Dwingelderveld was het rozenkransje bijna uitgestorven. Het is een ingewikkeld plantje: erg gevoelig voor stikstof en verzuring én om zaad te kunnen oogsten zijn mannelijke en vrouwelijke planten nodig. Zo'n twee jaar geleden is zaad in het natuurgebied verspreid en dat lijkt nu vruchten af te werpen.
Het is wel even zoeken naar een exemplaar. "Ze zijn nog niet eens twee jaar oud", vertelt Sheila Luijten van Science4Nature. "Ze kunnen nog iets groter worden."
Concurrentie
Hans Dekker van de provincie Utrecht is betrokken bij de proef. "Het rozenkransje is gevoelig voor concurrentie. Als er andere planten groeien en de vegetatie wordt te dicht, dan legt de plant het loodje. De plant kan ook niet tegen verzuring. Door overmatige stikstofneerslag verzuurt het heidelandschap. Zo krijg je ook weer extra concurrentie omdat er meer grassen gaan groeien. Het een werkt het ander in de hand."
Sinds 2017 staat het rozenkransje op de Rode Lijst als ernstig bedreigd maar vroeger was de plant heel algemeen. Dekker: "Als we kijken naar oude gegevens die de provincie heeft over de plekken waar het rozenkransje voorkwam, dan zie je dat het als sneeuw voor de zon is verdwenen in een bepaalde periode."
De tekst gaat verder onder de video
Uitzaaien
Science4Nature zet zich in voor het herstel en behoud van soorten. Eerder voorkwam het onderzoeksinstituut dat de stengelloze sleutelbloem uitstierf door zaad te verzamelen en op specifieke plekken te verspreiden. Ook de zeldzame lange zonnedauw die oorspronkelijk in het Bargerveen voorkomt, krijgt hulp.
Twee jaar geleden werd het rozenkransje uitgezaaid door Luijten. "Ik vind dit ontzettend leuk omdat we nu, vergeleken met de eerste zaaiactie, al binnen twee jaar bloeiende planten hebben. Blijkbaar is dit een geschikte plek voor het rozenkransje."
Ervaring
"We voeren al langer projecten uit met bijzondere planten in Drenthe", vertelt Dekker. "Een aantal projecten is best positief verlopen. Maar een project op deze schaal met zo'n kwetsbare soort en helemaal uit zaad, dat was wel nieuw." Eerder deed de provincie ervaring op in een ander stuk van het Dwingelderveld met herstel van een heidetype met rozenkransjes erin. "Dat ging wel maar het liep niet crescendo dus ik was heel benieuwd of het hier zou gaan lukken."
Lange termijn
De eerste resultaten zijn positief en nu moet blijken of de plantjes het zullen overleven. "Ik vind dit wel een succes, maar het is nog pril. Dat de planten na een jaar al bloeien, geeft wel aan dat deze plek geschikt is voor het rozenkransje." Luijten is voorzichtig optimistisch. "Gered is natuurlijk een groot woord, wanneer is iets gered? Het wordt nu losgelaten in de natuur. Dat is geen gecontroleerde omgeving, er kan zo een hert of ree langskomen die de plant opeten. Je hebt grote populaties nodig om de weerstand die de natuur van nature heeft, te kunnen weerstaan. Ik denk dat dit een heel goed begin is en dat het in Drenthe de goede kant op gaat."
