Er is geen reden tot paniek over een relatief nieuwe ziekte die je kunt krijgen door een tekenbeet. Dat zegt André Efftink van Landschapsbeheer Drenthe. Meerdere media schrijven over het TBE-virus, waarbij een heel klein percentage mensen overlijdt aan de gevolgen van een hersenvliesontsteking.
"Ja, er is een opmars. Maar die gaat relatief langzaam", aldus Efftink.
Vakantie
Volgens de natuurdeskundige waart de tekencefalitis (TBE) vooral rond in Oostenrijk, Zwitserland en de Oostbloklanden. Het verschil met de andere - meer bekendere - tekenziekte Lyme is dat het TBE-virus in de snuit van de teek zit. Daardoor komt het virus sneller het lichaam in.
Mensen die deze zomer op vakantie gaan richting genoemde landen hoeven zich volgens deskundigen geen zorgen te maken. "Wij zien geen aanleiding om iedereen die nu op vakantie gaat te vaccineren", laat Geert Jan Stijntjes weten. Hij is arts team infectieziektebestrijding van de GGD. Stijntjes noemt de verhalen uit de krant ietwat sensationeel.
Stijntjes benadrukt dat mensen goed moeten opletten op vakantie. "Maar dat is altijd al zo geweest. Mochten er mensen zijn die toch graag willen bellen met de GGD dan mag dat altijd. Dan maken wij met hen een risico-inschatting. Maar vaak zal het erop uitkomen dat vaccinatie echt niet nodig is."
Natuurwerkers
Volgens Efftink is het inenten vooral nuttig voor mensen die veel in de natuur werken. "Zorg er verder gewoon voor dat je goed beschermd bent tegen de teek. Draag teekwerende kleding, sokken over de broek. Maar dat is niet anders dan anders", aldus Efftink.
Kortom: mensen die met hun gezin op vakantie naar bijvoorbeeld Oostenrijk gaan moeten net zoals altijd goed opletten na een wandeling in de natuur. "Ik verwacht dat mensen die veel in de natuur werken over vijf tot tien jaar wel opgeroepen worden voor een vaccinatie", vertelt Efftink.
Waar in Nederland?
De tekenziekte is op dit moment onder andere vastgesteld in Limburg, Gelderland en Overijssel. Daar zijn bij reeën antistoffen aangetroffen. Voor een groot deel van de mensen gaat een besmetting ongemerkt voorbij. En zoals gezegd overlijdt ongeveer 1% aan de gevolgen van een hersenvliesontsteking.
In tegenstelling tot de ziekte van Lyme is er voor het TBE-virus wel een vaccinatie beschikbaar. "Maar ik weet dat ze ook met Lyme bezig zijn, dus dat zit er ook aan te komen", benadrukt Efftink.
'2023 goed tekenjaar'
Eerder dit jaar brachten onderzoekers van Tekenradar.nl naar buiten dat het aantal meldingen van tekenbeten in Drenthe vorig jaar met een derde is gedaald in vergelijking met het jaar ervoor. Een mogelijke oorzaak daarvoor noemen de onderzoekers de droogte.
Wel loop je in Drenthe nog altijd de meeste kans op het krijgen van een tekenbeet. Daar voegen de onderzoekers aan toe dat het dit jaar een goed jaar voor de teek lijkt te worden. Dit vanwege de relatief warme eerste paar maanden in combinatie met de regen die er is gevallen.
"Maar", benadrukt Stijntjes van de GGD, "ga vooral lekker genieten van de zon, en doe wat je altijd al van plan was. En let zoals altijd op je veiligheid tijdens vakantie."
Klachten bij tekencefalitis: (bron: RIVM)
De meeste mensen die besmet zijn geraakt met het virus worden niet ziek of krijgen milde klachten in 7 tot 14 dagen na een tekenbeet. Bij de mensen die ziek worden, verloopt de ziekte meestal in twee fasen. In de eerste fase lijken de klachten erg op griep.
De klachten in de eerste fase kunnen zijn:
- milde koorts
- hoofdpijn en pijn in het hele lichaam: spieren en gewrichten
- misselijk worden en overgeven
- moe zijn
Deze fase duurt 2 tot 7 dagen. Hierna heeft een patiënt ongeveer een week geen klachten.
In de tweede fase kunnen de hersenen, hersenvliezen en ruggenmerg ontstoken raken. Daarbij kunnen de volgende klachten ontstaan:
- zware hoofdpijn
- verminderd bewustzijn
- slaperigheid
- ander gedrag
- geheugenverlies
- verlammingen, vaak van de armen en de romp
- niet goed tegen het daglicht kunnen
- misselijkheid en duizeligheid
Minder dan twee van de 100 mensen die deze ernstige klachten krijgen gaat dood aan de ziekte.