Het Nederlandse stikstofbeleid is in strijd met Europese natuurwetgeving, oordeelt de Raad van State. De principiële uitspraak van de hoogste bestuursrechter kan ingrijpende gevolgen hebben voor tal van bouwprojecten in de buurt van natuurgebieden.

Vergunningen voor veehouderijen, wegen en bedrijventerreinen mogen vanaf nu niet meer worden afgegeven op basis van de huidige stikstofregels. Te hoge concentraties stikstof zijn namelijk schadelijk voor de natuur en de gezondheid. Door een overdaad aan stikstof gaan bepaalde plantensoorten sneller groeien, maar komen andere juist in de verdrukking.

Milieudefensie noemt de uitspraak 'goed nieuws voor de natuur, het klimaat en onze gezondheid'. De organisatie roept de overheid op 'niet weer nieuwe trucs te bedenken om Europese regels te omzeilen'. Ook Natuur- en Milieufederatie Drenthe is blij met de uitspraak. "Dit betekent dat de Drentse natuur beter beschermd kan worden."

Nog 180 rechtszaken
Voor een tiental veehouderijen betekent de uitspraak dat hun natuurvergunning direct ongeldig is. Er volgen nog veel meer rechtszaken waarin het zogeheten Programma Aanpak Stikstof (PAS) een rol speelt: alleen al bij de Raad van State nog zo'n honderdtachtig. Zo'n twintig daarvan zijn Drents. Vergunningen die al definitief zijn en niet meer bij de rechter aangevochten kunnen worden, blijven wel geldig.

Op basis van het PAS gaven overheden toestemming voor allerlei activiteiten waarbij stikstof wordt uitgestoten. Bijvoorbeeld de aanleg van een weg of de bouw van een veehouderij. Het uitgangspunt was dat een vergunning wordt verleend als er maatregelen worden genomen om de schade die stikstof aan de natuur veroorzaakt in te perken. Het probleem met die aanpak is dat vooraf helemaal niet vaststaat dat de maatregelen werken.

Geen verrassing
De uitspraak in de zaak, die was aangespannen door diverse natuurorganisaties, komt niet als een grote verrassing. De Raad van State had het Europees Hof van Justitie om een oordeel gevraagd over het stikstofbeleid en ook dat viel eind vorig jaar negatief uit.