-
Deskundigen schatten dat een kwart van de otters verkeersslachtoffer wordt (Rechten: Sonja van der Wijk)
Op de Meerweg tussen het Friese Veen en het Paterswoldsemeer is een otter doodgereden. Het is de derde otter die in twee jaar tijd slachtoffer van het verkeer op deze weg is geworden.
De faunapassage die er momenteel wordt aangelegd, kwam voor dit dier te laat.
DNA
Twintig jaar geleden is de otter geherintroduceerd in Nederland. Vanaf dat moment is een genenbank opgesteld om de bloedlijnen van de populatie in kaart te brengen. Dat is van belang omdat het risico van inteelt op de loer ligt. "Tot twee jaar geleden werden alle otters onderzocht, maar de populatie blijft gestaag doorgroeien dus dat is niet langer nodig", legt Cindy de Jonge-Stegink van de werkgroep CaLutra van de Zoogdiervereniging uit.
Bij de dode otter op de Meerweg heeft De Jonge-Stegink wel een monster genomen voor onderzoek. "In sommige gevallen, zoals bij deze otter waarvan we redelijk zeker weten dat het verkeer de doodsoorzaak was, sturen we nog steeds een weefselmonster op. Aan de hand van het DNA-profiel zien we of het een bekende otter is, familie van een bekende otter of misschien vreemd bloed uit bijvoorbeeld de Duitse populatie."
Controle
Met deze manier van monitoring houdt de werkgroep een vinger aan de pols. "In dezelfde week is op de A7 aan de andere kant van De Onlanden een otter doodgereden. Dit is een belangrijk gebied voor de otter waar het territorium van een mannetje overlapt met dat van meerdere vrouwtjes. Een dominant mannetje bevrucht zo meerdere vrouwtjes wat de kans op inteelt met zich meebrengt. Met behulp van de monsters kunnen we familiebanden en herkomst vaststellen en nagaan of de populatie gezond blijft", vertelt De Jonge-Stegink.
Ze roept mensen dan ook op om dode otters te melden, zodat een monster genomen kan worden. "Dat is belangrijk voor het verspreidingsonderzoek, om na te gaan of de populatie gezond is en om knelpunten in kaart te brengen."
De tekst gaat verder onder de foto
Beweeglijk
Otters zijn mobiele dieren. De analyses laten zien dat de dieren soms flinke afstanden afleggen. "Eerder gingen we in de wintermaanden op zoek naar verse otterpoep om er DNA-profielen uit te halen. Een otter waarvan ik monsters nam in Zeijen bleek binnen twee dagen aan de andere kant van de A28 in het Drentsche Aa-gebied te zitten. Het dier was afkomstig uit het oorspronkelijke uitzetgebied in Friesland."
Andere otters blijken juist honkvast en zitten jaren achtereen in hetzelfde gebied, zoals de otters in De Onlanden of het Friese Veen. Sonja van de Wijk houdt de otters in het Friese Veen in de gaten en ziet de dieren regelmatig op haar wildcamera. "De vrouwtjes zijn wat minder wispelturig en verplaatsen zich minder. Deze dode otter is waarschijnlijk een vrouwtje en kan afkomstig zijn uit het Friese Veen, maar dat moet onderzoek uitwijzen."
Verbinding
Omdat otters zich verplaatsen worden ze vaak slachtoffer van het verkeer. In het geval van bekende knelpunten is de aanleg van een faunapassage een oplossing. De werkzaamheden voor de aanleg van een dergelijke wildtunnel onder de Meerweg zijn momenteel gaande. "Zo kunnen otters nog beter doortrekken richting de Kop van Drenthe", legt De Jonge-Stegink uit.
"Als er geen uitwisseling plaatsvindt tussen verschillende populaties, neemt de kans op inteelt toe. Dan krijg je problemen met nestgrootte en vatbaarheid voor ziektes. Verbindingszones zijn essentieel voor gezonde populaties."