Hoogeveen is een voorbeeld voor andere Drentse gemeenten op het gebied van natuurbeheer ten gunste van orchideeën. Al zeker vijftien jaar zorgt zij dat de orchideeën in woonwijken zoals De Weide het naar hun zin hebben.
Afgelopen juni nam ROEG! samen met plantenkenner Hans Dekker een kijkje en zag de prachtig gevormde brede orchis in vol ornaat. Het was even uitkijken voor de hondendrollen, maar de berm stond er vol mee.
Ecologisch beheer
"Hier in Hoogeveen is dat niet eens bijzonder, we kennen ze al jaren in de woonwijken. Dat heeft te maken met de manier waarop de gemeente het groen beheert", legt Dekker uit. "Je moet kijken waar je goede kansen hebt om leuke natuur te ontwikkelen in zo'n wijk. Omdat we hier in het beekdal van het Oude Diep zitten met ijzerrijk kwelwater en specifieke bodemeigenschappen, kun je bekijken hoe je beheer moet zijn om bijvoorbeeld die orchideeën te krijgen."
Vroeger was het beekdal rijk aan allerlei soorten orchideeën maar in het landbouwkundige gedeelte zijn die tegenwoordig allemaal verdwenen. "Het leuke aan Hoogeveen is dat het voor een deel in dat beekdal ligt waardoor de brede orchis, dankzij het beheer van de gemeente, daar terug is", aldus Dekker. "Landelijk gezien is de brede orchis een zeldzame soort. Maar in sommige Drentse beekdalen, met name in de Drentsche Aa, en hier in Hoogeveen, hebben we er nog redelijk wat."
Niet alleen de brede orchis heeft zijn weg terug naar het beekdal gevonden. Later in de zomer komen nog zo'n zeven andere soorten orchideeën op in de Hoogeveense bermen waaronder de rietorchis, de gevlekte orchis en de zeldzamere moeraswesporchis.
Zeldzaam
Van de vijftig soorten in Nederland komen in Drenthe zo'n vijftien soorten voor. Twee daarvan zijn tegenwoordig redelijk algemeen, de brede wespenorchis die in het bos groeit en de gevlekte orchis die op de heide, het veen en schraal grasland groeit. "Maar algemeen wil nog niet zeggen dat ze in dezelfde hoeveelheden voorkomen als bijvoorbeeld de paardenbloem of het fluitenkruid", nuanceert Dekker.
Iedere soort stelt specifieke eisen aan zijn leefomgeving en komt daarom maar op enkele of soms op slechts één plek voor. Op zo'n plek kunnen ze wel in grote getale opkomen. "Voorbeelden van extreem zeldzame soorten zijn de dennenorchis, de tengere heideorchis en een nieuwe hyacintorchis die op één plek in Drenthe gevonden is."
Lust voor het oog
De buurt is blij met de bevallige planten. "De meeste mensen vinden dit wel leuk, want het is heel fleurig en kleurrijk. Maar als het gras hoger wordt en er zitten ook wat planten tussen zitten die wat ruiger ogen, dan speelt de gemeente daar op in door wat vlotter te maaien. Zo voorkomen ze dat het overlast geeft of in ogen van sommige mensen lelijker wordt. Zoals het er nu bijstaat, wordt het door de meeste mensen wel gewaardeerd."
Voorbeeldfunctie
"Hoogeveen is een mooi voorbeeld omdat de gemeente het hier al heel lang doet en dan zie je ook de resultaten. Het leuke is dat we ook anderen hiernaartoe kunnen halen om te laten zien wat je met ecologisch beheer op goede plekken kunt bereiken. Het is evident dat het niet overal kan, maar op geschikte plekken kun je met een beetje goed beheer iets leuks voor elkaar krijgen", besluit Dekker.