De opmars van de rode wouw in Drenthe lijkt gestopt. Dat zeggen vogelonderzoekers Arend van Dijk en Christiaan de Vries. Dit jaar hebben er drie paartjes net binnen of net buiten onze provincie gebroed, in Zuid-Drenthe en net over de grens in Overijssel. Andere broedpogingen zijn op niets uitgelopen.

Het was meteen raak toen ecoloog Hans Dekker uit de auto stapte bij een bosje in Zuid-Drenthe. Jonge wouwen zijn niet bepaald stil en ze maken ook nog eens een heel typisch geluid. "Ze mekkeren bijna, net als een paard."

Hier zijn drie vogels uitgevlogen en die hangen nu rond bij het nest. De ouders komen prooien brengen. "Ik zag eerst die jongen, en toen één van de ouders. Eén jong vloog luid bedelend om voedsel rond, en ik weet niet hoe het precies gebeurde maar even daarna had hij een prooi en ging hij daarmee in een boom zitten."

De jonge wouwen kunnen al wel vliegen maar missen wel de nodige techniek. "Die ouders dat zijn net vliegers. Die zeilen zo heel soepel bijna zonder hun vleugels te gebruiken door de lucht. Als je dan die jongen ziet, dat gaat toch nog een heel stuk onhandiger, die zijn nog echt aan het wapperen met hun vleugels. Die moeten nog heel wat uren maken voor ze het echt goed in de vingers hebben."

Het nest waar Hans Dekker de foto's maakte is dit jaar het enige broedgeval dat echt in onze provincie plaatsvond. Een ander paartje dat in het Reestdal broedde zat dit jaar net in Overijssel en dat geldt ook voor een paartje dat eerder bij Wilhelminaoord broedde.

Volgens Arend van Dijk, die de rode wouwen in Zuid-Drenthe al een aantal jaar volgt, zijn het bekende stellen. "Het paartje dat bij Wilhelminaoord zat heeft een beetje typisch gedrag. Dat gaat nu weg, en laat dan de jongen achter, terwijl het paartje in het Reestdal tot in november blijft. Dus gezien het gedrag denken we dat het steeds om dezelfde drie paartjes gaan."

Vergiftiging

Broedpogingen in de Drentsche Aa, Midden-Drenthe en de Hondsrug zijn dit jaar op niets uitgelopen, zegt roofvogelonderzoeker Christiaan de Vries. "Op de Hondsrug is wel een serieuze poging geweest, daar hebben we een paartje gezien en daar is ook een slaapplek gevonden, maar dat is uiteindelijk op niets uitgelopen en het is onduidelijk of er ook een nest is gebouwd."

Volgens De Vries past dit in een patroon. "Ik heb dit ook veel in Friesland gezien, daar hebben op verschillende plekken rode wouwen rondgehangen maar verdwenen ze plotseling als sneeuw voor de zon. We vermoeden toch dat roofvogelvervolging daarbij een rol speelt. In één geval werd er door een jager een hoogzit (trap met zitplek) geplaatst, vlakbij een nest in aanbouw waardoor de vogels vermoedelijk verstoord zijn."

Rode wouwen eten veel aas en dat maakt ze gevoelig voor vergiftiging. Harde bewijzen dat er tijdens de broedperiode wouwen doelbewust in Drenthe vergiftigd zijn ontbreken, maar volgens De Vries blijkt wel uit landelijke gegevens van gezenderde dieren dat vergiftiging voorkomt. "Als zo'n gezenderde rode wouw de dood vond was dat in alle gevallen het gevolg van menselijk handelen, en in de meeste gevallen was dat gif."

Daarmee lijkt de opmars van de rode wouw gestopt, zegt Arend van Dijk. "We hadden verwacht dat er elk jaar meer zouden worden, maar dat is dus niet zo. Dat zien we ook landelijk, we zitten nu landelijk op ongeveer 30 paar en dat is vergelijkbaar met andere jaren."