-
De offersteen voor de kerk is ouder dan de kerk zelf (Rechten: RTV Drenthe)
Zweeloo is een klein esdorp in de gemeente Coevorden. Zowel het dorp als de omgeving is een bezoek waard. Beroemde schilders verbleven in het dorp en een van de trekpleisters is de middeleeuwse kerk aan de oostelijke rand van het dorp.
In de omgeving liggen een grafveld, een hunnenkerkhof en een beekdal. Het beekdal De Stroeten bestaat nog dankzij een bezorgde burgemeester.
Heilige plek
De kerk van Zweeloo, in de negentiende eeuw vastgelegd door niemand minder dan Vincent van Gogh, is in de dertiende eeuw neergezet op de fundamenten van een houten kerk uit de twaalfde eeuw. In de tijd van de hunebedbouwers was de locatie waar nu de kerk staat ook al een belangrijk verzamelpunt. "Het was een offerplek, toen al een heilige plek dus", vertelt koster Jan Reinders in 2019 bij RTV Drenthe. Het bewijs ligt er nog. "De offersteen die ze hiervoor gebruikten ligt voor de ingang van de kerk."
In de meeste Drentse dorpen vormt de kerk het middelpunt. De kerk van Zweeloo daarentegen staat aan de rand van het dorp. "Als je bij de kerk staat en naar het oosten kijkt, is dat de richting van waaruit de hunebedbouwers naar de offerplek kwamen: Noord-Sleen, Schoonoord en Emmen. Waar ook hunebedden liggen", legt Reinders uit. "Dat uitzicht moest in de allervroegste tijd al vrij blijven van bebouwing. Dat is zo gebleven, daarom is het dorp aan de westkant verder gegroeid."
Kunstzinnig
Zweeloo en de omliggende dorpen zoals Aalden, Bennenveld, Meppen en Wezup vormen samen het 'Kunstenaarsdorp Zweeloo' en zijn lid van Euroart, de Europese Federatie voor Kunstenaarskolonies. In de negentiende eeuw waren het trekpleisters voor kunstenaars uit binnen- en buitenland die zochten naar plekken met onbedorven natuur. Een van de meest bekende bezoekers was Vincent van Gogh die niet alleen oog had voor het natuurschoon maar ook voor het drama van het veengebied.
Net ten zuiden van het dorp werd in de vijfde eeuw na Christus een vooraanstaande vrouw begraven. In 1952 werd haar graf ontdekt bij een zandafgraving op de es tegenover het kerkje. Ze droeg een linnen gewaad met een wollen mantel en een vlindervormige mantelspeld. De dame die de naam 'prinses van Zweeloo' kreeg, droeg ook een halssnoer met barnstenen kralen en een snoer om haar middel met grote, glazen kralen. Allen tekenen dat het om een rijke, belangrijke vrouw ging.
Paardengraf
Het graf van de 'prinses' was niet het enige dat gevonden werd. Op aanwijzen van een schoolmeester vonden archeologen onder leiding van professor Van Giffen destijds meer dan honderd graven uit de periode tussen 400 en 850 na Chr. Naast graven van mensen zijn ook zes paardengraven gevonden. De betekenis hiervan is onbekend, wellicht waren de paarden bedoeld als geschenk voor de goden.
(de tekst gaat verder onder de foto)
Hunnenkerkhof
Ten zuiden van Zweeloo ligt het Hunnenkerkhof. In 1843 werd dit stukje heideveld door schrijver D.H. van der Scheer beschreven als een oude begraafplaats met twee grote tumuli, of grafheuvels, en vele kleinere opgeworpen hoogten. Hij liet enkele 'opdelvingen' uitvoeren en vond crematieresten, houtskool en enkele uren.
"Het is een restant van een grafveld en misschien is het een beetje vergelijkbaar met het grafveld van de prinses van Zweeloo", vertelt boswachter Bertil Zoer. "In 1975 is dit onderzocht en gedeeltelijk gerestaureerd. Het is veel uitgestrekter geweest dan nu."
Orchideeën
Beekdal De Stroeten stond in de tijd van burgemeester Greebe vol met orchideeën. Toen veranderingen in de omgeving ten behoeve van de landbouw het voortbestaan van de bloemen bedreigde, heeft hij de percelen aangewezen die aangekocht moesten worden. In 1969 kocht Stichting Het Drentse Landschap inderdaad de eerste stukken grond. Later zouden meer percelen volgen en zo bleven niet alleen de orchideeën maar het hele beekdal bestaan.
Erop uit
In de ROEG!-uitzending van zaterdag 24 februari '24 laat boswachter Bertil Zoer het gebied rondom Zweeloo zien. Kijk vanaf 17.11 uur naar TV Drenthe of kijk het later online terug. Wil je zelf een kijkje nemen? Neem dan deze wandelroute van Stichting Het Drentse Landschap. Tijdens een groot deel van deze wandeling van bijna zes kilometer volg je de houtwallen aan weerszijden van De Stroeten.