-
In de 18e eeuw werd het sterrenbos populair (Rechten: RTV Drenthe)
Aan de oostrand van Assen wandel je zo het Amelterbos in. Dit natuurgebied van 63 hectare strekt zich uit aan beide zijden van de Rolderhoofdweg en ligt op de rand van het Nationaal Park Drentsche Aa. Landgoed Valkenstijn is onderdeel van het Amelterbos.
Boswachter Zoer laat een jong gedeelte van het bos zien. "Dit is pas in 1980 aangeplant. De keuze is toen gemaakt om veel bomen van dezelfde soort aan te planten, de es. Die boom is op zich prachtig, alleen het ging een beetje mis. In de jaren negentig dook er in Europa een ziekte op die voortkwam uit een schimmeltje uit Azië. Die schimmel is dol op de es. Zo'n bos als dit gaat in een keer dood aan essentaksterfte." Toch zijn er enkele essen overgebleven. Mogelijk zijn zij resistent tegen de ziekte.
Oud
Aan de overkant van de Europaweg Oost ziet het bos er heel anders uit. "Dit is net zo oud, qua bomen lijkt het erg op het vorige stuk", aldus de boswachter. "Maar de eigenaar destijds, de gemeente Assen, besloot ergens in 1990 om dit deel bij de begrazingseenheid te trekken. Hier lopen dus af en toe een paar koeien doorheen, dat is het enige verschil. De koeien lopen de bramenplanten kapot. Zo ontstaat deels weer een kale bosbodem met de zeldzame bosplantjes die daarbij horen."
Landgoed
Amelte is een verdwenen gehucht dat in de vroege middeleeuwen ten oosten van Assen lag. Het was onderdeel van de marke van Anreep, een dorp dat tegenwoordig uit vijftien boerderijen bestaat. De straatnaam Amelte herinnert nog aan het gehucht. Even verderop ligt het Landgoed Amelte. "Het is logisch dat dit zo heet", aldus Zoer. "Het Amelterbos daarentegen heeft nooit wat met Amelte te maken gehad."
(de tekst gaat verder onder de foto)
Geometrisch
"Het landgoed is in 1817 aangelegd in de vorm van een sterrenbos. Na 1920 is dat weer omgezet in landbouwgrond. Op een gegeven moment kon het weer natuur worden en heeft men ervoor gekozen om de oude kaarten tevoorschijn te halen en het oude padenpatroon van het oorspronkelijke sterrenbos weer te gebruiken." Een sterrenbos heeft lanen die vanuit een middelpunt straalsgewijs naar buiten lopen. Het ontwerp stamt uit de barokke tuinarchitectuur en werd populair in de achttiende eeuw.
Fruit
Op het landgoed zijn onder andere wilde appels te vinden. "Mensen denken dat zo'n wild appeltje de voorouder is van onze tuinappel. Maar dat is niet zo", aldus de boswachter. "De voorouders van onze tuinappels komen uit Azië; Kazachstan, Kirgizië, die hoek. Als je dat genetisch gaat onderzoeken blijkt dat totaal iets anders te zijn dan dit appeltje."
Bessen
De Gelderse roos geeft kleur aan het landgoed. Zoer: "De bessen zijn licht giftig. De rode kleur verleidt vogels ervan te eten maar dat doen ze niet. Tenminste nu nog niet omdat de bessen moeilijk te verteren zijn. Dat wordt pas anders als het winter wordt en het gaat vriezen, dan verandert de chemische samenstelling in die besjes en zijn de vogels er ineens dol op."