Er zwerft zo nu en dan een wolf door Drenthe en dat worden er de komende jaren waarschijnlijk meer. Om het veelbesproken dier beter te leren kennen geeft Erwin van Maanen een lezing in het Duurzaamheidscentrum in Assen.

Van Maanen is ecologisch adviseur en eigenaar van EcoNatura. Hij heeft onderzoek gedaan naar de terugkeer van de wolf en is één van de auteurs van het boek 'De wolf is terug; eng of enerverend?'. 

Zijn er nog veel vooroordelen over de wolf? 
"De wolvenlezing is bedoeld om een objectief, wetenschappelijk onderbouwd verhaal te geven over de wolf. Namelijk: wat een wolf is en niet is. De lezing is bedoeld om, naast het goed en onafhankelijk informeren, ook veel vooroordelen en misverstanden weg te nemen. De lezingen zijn gebaseerd op veldonderzoek naar wolven, opgedane kennis uit een breed spectrum wolvenliteratuur en kennisuitwisseling met andere deskundigen."

Het kan zijn dat er nu een wolf door Drenthe zwerft. Weet u er meer over?
"Dat kan inderdaad zo zijn, wellicht meer dan één wolf, wat nader bewijs zoals DNA zal moeten uitwijzen. De wolvenaanwas in de Duitse populatie is dit jaar groot en het zal nog meer toenemen. Uit die aanwas komen ook jonge (wandel)wolven onze kant op. Zij zullen proberen hier een plek te vinden."

Gaat dat lukken in Drenthe?
"Het is lastig hier in ons drukbevolkte land en in tegenstelling tot Duitsland is er weinig geschikt leefgebied. In ons land is namelijk een gebied zoals de Veluwe met relatief veel rustige natuurruimte en wilde hoefdieren, al praktisch ingevuld. Maar misschien kunnen daar nog wel twee roedels bij. De wolven geven tot dusver zelf met vestiging aan waar ze het prettig vinden. De zoekende wandelwolven die door de oostelijke provincies zwerven, maar zich hier moeilijk kunnen vestigen door een gebrek aan habitatkwaliteiten, zijn jonge onervaren dieren en daardoor al gauw geneigd om zich aan onbeschermde schapen te vergrijpen; als meest makkelijke prooi in een vreemde omgeving. Dat is een trieste bijkomstigheid van wolven die begrijpelijk heftige emoties teweeg brengen bij een aantal schapenhouders. Daar moet adequaat en met begrip en middelen op gereageerd worden."

U doet onderzoek naar de relatie tussen wolf en mens. Hoe gaat die relatie er in de nabije toekomst uitzien in Drenthe? 
"Ik denk niet veel anders dan zoals het nu is, wellicht wel met meer wandelwolven. Er zal dan nog steeds sprake zijn van predatie op landbouwhuisdieren, zeker wanneer beschermingsmaatregelen niet voldoende worden genomen of worden voorgelicht. Hopelijk komt er meer rust in de gemoederen, met inzichten en acceptatie, die niet in de weg worden gezeten door heftige emoties. Bij verschuiving van het wolvenfront zie je steeds verontwaardiging onder de regionale bevolking van gebieden waar wolven zich sinds lange tijd weer vestigen. Men is wolven in de omgeving niet meer gewend en een zondebok is gauw gevonden. Zo had de wolf eeuwenlang een stigma, dat ontstond uit een slechte relatie met wolven door erbarmelijke plattelandsomstandigheden, met doorwerking in sprookjes en volksverhalen. Dat stigma zwakt met verloop van tijd wel af in gebieden waar wolven zich duurzaam kunnen vestigen en een roedel vormen, wanneer de verontruste mensen zien dat de wolf zo slecht niet is."

Wat verandert er bij vestiging?
"Gevestigde wolven schakelen grotendeels over op wilde prooidieren en een aantal schapenhouders neemt beschermende maatregelen, waardoor de predatie op vooral schapen aanzienlijk kan afnemen. Er ontstaat dan meer acceptatie onder bezorgden en tegenstanders, hoewel er altijd ‘wolvenhaters’ zullen zijn."

Hoe ziet u de verhouding tussen mens en wolf het liefst?
"Een relatie met brede acceptatie of tolerantie en begrip en wellicht ook meer bewondering. Gebaseerd op een breed maatschappelijk draagvlak dat ontstaat met inzicht in de wolf en zijn ecologische rol. Vooral een relatie die niet gebaseerd is op emotie, maar op objectiviteit. Cruciaal zijn een vertrouwensvolle samenwerking tussen belanghebbenden en compensatie van predatieschade. Wellicht overbodig om te zeggen, maar wolven zijn niet het grote boze ‘beest’ uit de sprookjes weet ik uit ontmoetingen met wilde wolven."

Wat fascineert u aan de wolf? 
"Mijn fascinatie begon begin jaren ’90 toen ik in de Roemeense Karpaten de overblijfselen van een wolvenprooi vond. Enkele jaren daarna had ik een ontmoeting met drie wolven in Georgië. De afgelopen jaren heb meerdere keren een wolf van dichtbij ontmoet in Duitsland. Oog in oog staan met een wolf, dat laat je niet meer los en de emotie hierbij is onbeschrijfelijk. Daarmee is mijn passie voor wolven definitief beklonken. Ik mag wel zeggen dat hieruit, naast een wetenschappelijke, ook een spirituele missie ontstond om met diepgang van deze dieren te leren. 

Ook meer leren over wolven? Bezoek dan komende dinsdag de lezing van Van Maanen in Assen (vooraf aanmelden).