LTO Noord is verrast door de uitspraak over het Nederlandse stikstofbeleid. De Raad van State bepaalde vandaag dat dat beleid in strijd is met Europese natuurwetgeving. "We hadden niet verwacht dat het PAS helemaal zou worden afgeschoten. Dit betekent nogal wat", zegt regiovoorzitter Trienke Elshof.

Voor veel veehouders breekt een onzekere tijd aan. Ontwikkelingsplannen van boeren die bijvoorbeeld een nieuwe stal willen bouwen, dreigen niet door te gaan. Op basis van het Programma Aanpak Stikstof (PAS) gaven overheden toestemming voor activiteiten waarbij stikstof wordt uitgestoten, zoals in de veehouderij.

Zo'n vergunning wordt verleend als er maatregelen worden genomen om de schade die stikstof in de natuur veroorzaakt in te perken. Het probleem met die aanpak is dat vooraf niet vaststaat dat die maatregelen ook werken.

'Sector gaat op slot'
Volgens Elshof veroorzaakt de uitspraak veel onzekerheid bij boeren. "We maken ons echt zorgen over bedrijven die nog geen vergunning hebben. Want wat betekent dit voor je toekomst als boer?" De sector gaat hiermee op slot, aldus Elshof van de boerenbelangenorganisatie. "We hadden afspraken gemaakt om de uitstoot terug te dringen, maar we moeten nu weer met de overheid om tafel. Hoe houden we dit praktisch en haalbaar?"

Koeien in de wei
Door het oordeel van de Raad van State dreigt volgens de organisaties ook de koe uit de wei te verdwijnen. Voor het in de wei laten grazen van de dieren en uitrijden van mest zou in de toekomst een aparte vergunning moeten worden aangevraagd. Volgens de bestuursrechter kun je namelijk niet uitsluiten dat natuurgebieden aangetast worden.

LTO Noord-regiovoorzitter Elshof vindt die uitspraak onbegrijpelijk. "Als je je koeien naar buiten wil doen, moet je dus als individuele boer een vergunning aanvragen. We willen toch juist onze koeien buiten hebben?" Elshof dringt aan op een collectieve voorziening voor alle boeren, zodat ze hun koeien in de wei kunnen houden.

Ministerie gaat uitspraak duiden
Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit gaat met andere ministeries en provincies overleggen over hoe de uitspraak moet worden geduid. Het ministerie gaat ervan uit dat ondernemers die hun bedrijf willen aanpassen hiervoor nog steeds een vergunning kunnen aanvragen. "Dan moet wel zijn aangetoond dat deze aanpassingen niet leiden tot meer stikstofuitstoot", aldus het departement. Zo'n vergunning kan alleen niet meer op basis van de PAS worden verstrekt.

Blijdschap bij natuurorganisaties
Natuur- en Milieufederatie Drenthe is blij met de uitspraak. "Het betekent dat de Drentse natuur beter beschermd kan worden. De natuur moet beter begrensd worden dan nu gebeurt", zegt Judith van den Berg. Milieudefensie noemt de uitspraak 'goed nieuws voor de natuur, het klimaat en onze gezondheid'. De organisatie roept de overheid op 'niet weer nieuwe trucs te bedenken om Europese regels te omzeilen'.