Ongediertebestrijders worden de laatste weken platgebeld door mensen die een zwerm honingbijen aanzien voor wespen, zo zegt IVN Natuureducatie. Mensen herkennen de verschillen tussen beide insecten niet.

Is dit iets wat Drentse ongediertebestrijders ook herkennen? En hoe kun je de honingbij en de wesp nu wél uit elkaar houden?

Vragen

Gecertificeerd ongediertebestrijder Henk Weening van Weening Services, ook actief in Drenthe, krijgt in ieder geval regelmatig te maken met 'wespen', die eigenlijk bijen blijken te zijn. "Klopt, klopt, klopt", beaamt hij de observatie van IVN Natuureducatie. "Vooral aan het begin van het seizoen krijg ik hierover veel telefoontjes. In die periode gaat het negen van de tien keer over bijen, in plaats van wespen."

Ook Sjoert Fleurke van de Wespenstichting, op Twitter ook wel bekend als 'De Wespenvriend', krijgt regelmatig vragen over om wat voor soort insect het nu eigenlijk gaat. "Als ervaren verdelgers niet eens altijd het verschil zien, dan kan je dat van leken ook niet verwachten." De wespenvriend vindt het zelf gemakkelijk om de insecten uit elkaar te houden. Hij vergelijkt het met de gemiddelde autoliefhebber: "Die ziet van 500 meter afstand ook het verschil tussen een Volkswagen en een Volvo", lacht hij.

Verschillen

Hoe je dan kunt weten of het om een bij of een wesp gaat? "Allereerst komt het in dit jaargetijde vaak voor dat bijen gaan zwermen. Dan herken je de bijen niet meteen aan hun uiterlijk, maar wel aan dat er opeens duizenden door je tuin vliegen en in een tros aan een boom gaan hangen. Dan is het 100 procent zeker dat het om bijen gaat. Wespen doen dat niet."

Qua uiterlijk kun je de insecten vooral onderscheiden als je let op kleur en beharing. "Een bij is behaard. Wespen hebben ook wel haren, maar die zijn veel minder zichtbaar. Bovendien is de wesp felgeel met zwart en niet bruinachtig, zoals een bij", legt Fleurke uit.

Zowel bijen als wespen bouwen hun nest vaak op een beschutte plek, maar als het nest in de grond zit, gaat het volgens Fleurke zeker weten om wespen. "Tenminste in Nederland."

Ongediertebestrijder Weening let weer op andere dingen als hij op locatie komt: "Ik zie het aan de vliegbeweging. Een wesp vliegt rechtstreeks naar het nest, terwijl een bij wat dartelt. En ik kan het ook zien aan de vorm: de bij is wat ronder en pluiziger, een wesp heeft een taille."

Angst

Veel mensen hebben angst om door bijen of wespen gestoken te worden. Is dat eigenlijk wel nodig? En steken de beestjes even vaak? Fleurke: "De honingbijen die wij zien, zijn vaak afkomstig van imkers. Die werken bewust met zachtaardige bijenrassen, omdat ze zelf niet gestoken willen worden. Bijenrassen zijn daar in de loop van de eeuwen op geselecteerd. De bijen die je in je tuin tegenkomt, zijn dus meestal zachtaardig. Ook al zitten ze er met duizenden tegelijk, dan nog hoef je niet meteen bang te zijn."

Bij wespen zit dat toch even wat anders. "Wespen zijn niet gekruist of geselecteerd. Dat zijn echt wilde dieren. Als je hun nest verstoort, zullen ze flink van zich afbijten. Maar afgezien daarvan hebben wespen er geen belang bij om jou zomaar voor de lol te gaan steken", vertelt Fleurke. De wespen met rust laten blijft dus het beste advies.

(verhaal gaat verder onder de foto)

Bijen in de tuin

Fleurke houdt zelf ook bijen. "Niet iedereen vindt het fijn als er een zwerm door hun tuin trekt. Ik vind het wel leuk, een wonder der natuur." Meestal trekken de bijenzwermen na een paar uur verder, weet Fleurke. "Ze strijken vaak maar tijdelijk neer, wanneer ze op zoek zijn naar een plek om een nest te bouwen."

Bijen zijn beschermd, dus worden ze niet verdelgd. "Ik weiger dat altijd", vertelt Weening. "Bijen zijn super nuttig en niet agressief. Ja, als je ze beetpakt gaan ze steken, maar wij zouden dan ook tegenspartelen." Weenings conclusie: mooi laten zitten, dus. Zijn advies als je ze toch weg wilt hebben? Bel een imker. "Die zijn er vaak zó blij mee, dat ze ze gratis komen halen." Een lokale bijenvereniging is volgens Fleurke ook een optie.

Niet verdelgen

Wat Fleurke opvalt is dat wanneer het om wespen gaat, mensen er automatisch vanuit gaan dat die bestreden moeten worden, ook wanneer ze geen overlast veroorzaken. Met zijn Wespenstichting probeert hij de afgelopen jaren duidelijk te maken dat wespen niet altijd verdelgd hoeven te worden, als je er geen last van hebt. De beestjes zijn namelijk nuttig voor onze natuur.

"Ten eerste vangen de wespen veel vliegen, rupsen en andere insecten. Hierdoor wordt voorkomen dat wij bijvoorbeeld met een vliegenplaag te maken krijgen. Ten tweede bestuiven ze bloemen, net als bijen. Verder zijn het ook aaseters: ze eten dode dieren op en ruimen zo de kadavers op. Ook zijn wespennesten een voedselbron voor veel andere dieren, zoals de das, de steenmarter en de wespendief, een roofvogel. In het nest zitten larven, waarvan het vlees een bron van eiwit vormt voor die dieren." Zonder wespen zou de wespendief zelfs nauwelijks te eten hebben, aldus Fleurke. De wespen houden het ecosysteem dus in balans. "En dan zijn er nog een heleboel insecten die gespecialiseerd zijn in het leven in wespennesten."

Als allerlaatste reden noemt hij het gif dat bij het bestrijden gebruikt kan worden. "Dat komt dan terecht in je tuin en daardoor gaan ook vlinders of andere insecten dood", sluit hij af.

Bekijk in deze video hoe Sjoert Fleurke, de Wespenvriend, wespennesten verplaatst met een speciale stofzuiger:

Door: Elèni Lazaros