-
De droge zomer leverde een groot aandeel in het huidige neerslagtekort (Rechten: Persbureau Meter)
Meerdere waterschappen maken zich zorgen over de aanhoudende droogte. Ondanks dat de herfst anderhalve maand geleden is begonnen, neemt het neerslagtekort maar mondjesmaat af.
Vooral in het zuiden, zuidwesten en in het oosten van de provincie is het neerslagtekort groot. Het tekort loopt op sommige plekken op tot meer dan 240 millimeter. "De laatste cijfers van het KNMI zijn van eind september. Sinds die tijd is er wel regen gevallen, maar geen grote hoeveelheden. Daardoor is de situatie niet veranderd", zegt Anton Bartelds, hydroloog bij het waterschap Hunze en Aa's.
Droog najaar
In een normaal jaar zou het neerslagtekort nu ruim onder de 100 millimeter moeten liggen, maar delen van Drenthe benaderen dat bij lange na nog niet. Ook het landelijk beeld bevestigt dit. Het 'droogtejaar 2022' benadert het gemiddelde van de 5 procent droogste jaren ooit gemeten in Nederland.
Vooral in de hoger gelegen gebieden in onze provincie is de grondwaterstand laag. Bartelds: "Ook in de veengebieden zien we dat er een neerslagtekort hoog is, maar hier kunnen we de grondwaterstand vrij eenvoudig beïnvloeden. In de hoger gelegen gebieden, zoals de Hondsrug en het beekdal van de Drentsche Aa, zijn meer problemen. Daar kunnen we geen water naartoe pompen."
Water vasthouden
Waterschap Vechtstromen ziet de grondwaterstand vanwege de weersverwachtingen de komende tijd niet snel veranderen. Zij neemt maatregelen om water zo lang mogelijk in hun gebied vast te houden met stuwen. "De bodem, de spons waarin het water wordt opgeslagen, proberen we met neerslag aan te vullen, maar dan moet er wel neerslag vallen. We hopen dan ook dat er de aankomende vijf maanden voldoende neerslag valt om dit te bewerkstelligen", schrijft het waterschap.
(Tekst gaat verder onder de foto)
Grondwaterpeil wisselt per gebied
Ook waterschap Drents Overijsselse Delta (WDODelta) laat weten dat in haar werkgebied het neerslagtekort groter is dan het landelijk gemiddelde. WDODelta beheert de wateren in een groot deel van Zuidwest-Drenthe, waaronder bijvoorbeeld Hoogeveen en Meppel en delen van Overijssel. Vooral in die laatste provincie zijn de tekorten groter.
De maand oktober droeg niet bij aan het oplossen van het neerslagtekort. Er viel vorige maand relatief weinig neerslag (40-55 mm ten opzichte van 80 mm normaal). In de eerste week van deze maand valt er meer regen uit de lucht, vooral in het Drentse werkgebied van WDODelta is dat te merken.
De grondwaterstanden bij WDODelta laten een wisselend beeld zien. In de lager gelegen gebieden, zoals de polders, zijn de grondwaterstanden inmiddels normaal voor de tijd van het jaar. In de hoger gelegen gebieden, zoals het Drents Plateau en de stuwwallen rond Havelte en Steenwijk is het grondwaterpeil nog lager dan normaal. "Daar waar nodig en mogelijk is blijven we proberen de lage grondwaterstanden aan te vullen. Dat doen we met een heel netwerk van gemalen en stuwen", meldt het waterschap.
Winter moet de boel rechttrekken
Hydroloog Bartelds legt zich bij de situatie neer, en vestigt voorlopig zijn hoop op de komende maanden. "Ik kan niets veranderen aan het weer. Het liefst heb ik dat er een aantal stevige buien komt, waarbij er een millimeter of tien valt. Gelukkig moet de winter nog komen. Dan moeten we in maart de balans opmaken. Dan begint het groeiseizoen en moet er weer genoeg grondwater op voorraad zijn."
Vanaf april zie je volgens Bartelds dat het grondwaterpeil niet meer stijgt. "Dan verdampt er gemiddeld meer water dan dat er neerslag valt."
Hopen op een natte winter
Verschillende droge jaren hebben we gehad, maar eigenlijk altijd is het met de grondwaterstand goed gekomen. Zelfs in het droge jaar 2018. Destijds lag het neerslagtekort rond de 300 millimeter en hield dat tot in december aan.
"Toen begon het alsnog te regenen en kregen we een natte winter", weet Bartelds. "Voor nu geldt dat we het grondwater zoveel mogelijk vasthouden. Dat doen we met gemalen en stuwen. En die droogte, die gaat in de winter niet zorgen voor problemen."