-
Op een satelietkaart zijn raatakkers beter zichtbaar dan in het veld (Rechten: RTV Drenthe)
Raatakkers zijn min of meer vierkante of rechthoekige, aaneengesloten stukjes grond waar landbouw bedreven werd in de prehistorie, vanaf de late bronstijd tot in de Romeinse tijd. Dit soort akkers komt voor in Noordwest-Europa, waaronder ook in Nationaal Park Dwingelderveld.
Boswachter Tineke Bouwmeester laat een afbeelding van een satellietkaart zien. "Hoe donkerder, hoe hoger het reliëf in het landschap. Hier zie je de raatakkers, walletjes met daarbinnen een kleine akker. In het landschap is het heel moeilijk te zien, zeker nu de natuur ontploft is in de lente."
Onderzoek
Bouwmeester laat eerst een proefsleuf zien waar studenten van de RUG in 2014 bodemonderzoek hebben gedaan. "Dit is uitgegraven, de aarde is naar de kant gegaan en dat is nu weer begroeid. Uit de sporen die gevonden zijn, konden de onderzoekers afleiden dat primitieve granen zoals spelt en emmertarwe verbouwd werden op die akkers."
Granen
Spelt is een eenjarige plant uit de grassenfamilie en behoort tot het geslacht Tarwe. De oudste vondsten in Europa komen uit de zuidelijke Kaukasus en stammen uit 4.000 tot 5.000 v. Chr. In de bronstijd was het de belangrijkste graansoort in het midden van Europa. Emmertarwe is nog ouder en werd bijna twintigduizend jaar geleden al gegeten door jager-verzamelaars.
(de tekst gaat verder onder de video)
Verhoging
De raatakkers zijn in het landschap een stuk lastiger te vinden dan op de kaart. "Stel je er niet teveel van voor", waarschuwt Bouwmeester. "Ik zal proberen de contouren aan te geven. De walletjes die eromheen liggen zijn nog enigszins te zien. Zo'n raatakker werd ontgonnen dus alle wortels en stenen moesten aan de kant. Zo werden deze walletjes gecreëerd."
Systeem
De landbouwers woonden naast de akkers. "Ze hadden meerdere akkers in gebruik en soms lag er ook eentje braak", aldus Bouwmeester. "Dan gebruikten ze de ander, die ene werd bemest en het jaar daarop weer gebruikt. Ze hadden een eigen landbouwsysteem." Naast spelt en emmertarwe werd op raatakkers ook bedekte gerst, duivenboon, pluimgierst en huttentut verbouwd.
