Al twintig jaar vangt Jan Staal kwartels voor wetenschappelijk onderzoek. Dit levert waardevolle informatie op over de ecologie, de morfologie en de broedbiologie van deze vogels. Onderzoek moet uitwijzen of de verhouding tussen ver-trekkende dieren en minder ver-trekkende dieren verandert.

De kwartel is een onopvallend vogeltje met een subtiele tekening op het verendek. Je zult er niet snel eentje tegen het lijf lopen, ze leiden een verborgen bestaan in ruige graslanden en op graanakkers. Toch is er een aantal gebieden bekend waar de vogels veel verblijven waaronder de Drentse veenkoloniën.

Een gespreide sprei
Daar vangt Staal kwartels voor zijn onderzoek. Hij maakt gebruik van een net, ook wel 'sprei' genoemd, om de kwartels te pakken te krijgen. "We leggen de sprei op de vegetatie en gaan zelf achter het net liggen. Van de andere kant proberen we de kwartel onder het net te lokken. Als hij vlak voor onze neus onder het net zit, staan we op waardoor de vogel opvliegt. Hij neemt als het ware het net mee en rolt zich in een zakje."

Wisselende aantallen
De kwartel is een trekvogel die alleen in de zomermaanden in ons land verblijft, vanaf mei tot eind augustus. Dan vertrekken ze naar hun winterkwartier, meestal in Afrika. De aantallen die jaarlijks hierheen komen, verschillen. Staal: "Dat ligt aan de omstandigheden in Zuid-Europa. Als er droogte heerst, zijn er geen goede plekken om te broeden. Dan komen ze eerder deze kant op. Als er hier sprake is van noordenwinden of slagregens komen ze minder snel deze kant op."

Lees ook: Helpen Drentse kwartels gevaarlijke ziekten te voorspellen?

Ver trekken of niet
Onderzoek heeft uitgewezen dat er verschillende kwartel-populaties zijn, kort-trekkende vogels en langdurig trekkende vogels. Staal verzamelt data die erop gericht is te achterhalen van welke populatie bepaalde vogels komen. De populaties kruisen niet met elkaar maar vermenging met weer een andere populatie zorgt er mogelijk voor dat de ver-trekkende vogels in de toekomst minder ver zullen trekken.

Japanse kwartels
"In Zuid-Europa worden nog steeds hybrides van de Japanse kwartel uitgezet voor de jacht. Wij proberen uit te zoeken in hoeverre de genenpool van onze kwartel vervuild wordt met de niet-trekkende genen van de Japanse kwartel", aldus Staal. "Als dat veelvuldig van invloed is, kan het er uiteindelijk toe leiden dat wij hier chargerend gezegd nooit meer een trekkwartel zien."

Wil je meer natuurnieuws zien? Kijk dan komende zaterdag vanaf 17.11 naar ROEG! op RTV Drenthe.