Het gaat slecht met de libelle. Zestien procent van de 6.016 soorten libellen en waterjuffers die wereldwijd leven, wordt met uitsterven bedreigd. Dit blijkt uit de geüpdatete Rode Lijst van bedreigde soorten van de International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN). In Drenthe gaat het iets beter dan wereldwijd, maar volgens de Vlinderstichting is nog verbetering nodig.

Het aantal broedplaatsen in zoet water van de libellen neemt wereldwijd steeds verder af. "Dit komt voornamelijk door de druk op zoet water door de landbouw," legt Roy van Grunsven van de Vlinderstichting uit. "Zo worden er veel moerassen drooggelegd door de stijgende vraag naar landbouwgrond."

Vroeger kende Nederland veel moerassen, maar die hebben plaats moeten maken voor landbouwgrond. Hierdoor is de populatie libellen achteruit gegaan. Nu gaat het beter met de libelle dan in de tweede helft van de vorige eeuw. "De laatste decennia worden rivieren bijvoorbeeld weer hersteld en wordt de waterkwaliteit verhoogd," vertelt Van Grunsven.

Drentsche Aa floreert

In Nederland staan 23 van 65 soorten als verdwenen tot gevoelig op de Rode Lijst uit 2015. Dit is meer dan een kwart van alle soorten. Maar sinds het einde van de vorige eeuw is er een vooruitgang van veel soorten te zien door de verbetering van de waterkwaliteit. Zo komen in de Drentsche Aa veel weidebeekjuffers voor. "Deze soort is nu niet meer bedreigd," zegt Van Grunsven. "In de jaren tachtig en negentig waren ze wel erg zeldzaam. Nu profiteren ze van het water wat zo schoon is. Door het investeren in de waterkwaliteit zie je dat een soort kan toenemen. Ook is de bijna verdwenen beekrombout weer te vinden in het water van de Drentsche Aa."

Tekst gaat verder onder de foto

Achteruitgang

Op dit moment is er bij veel andere soorten libellen wel sprake van achteruitgang. Vooral de soorten die leven op de heide en bij vennen hebben het moeilijk, zoals op het Fochteloërveen in Drenthe.

"Veel soorten libellen zijn gered door de verbetering van de kwaliteit van het water. Maar het Fochteloërveen bezit veel stikstof en dat is ongunstig voor de libelle," vertelt Van Grunsven. "Vooral de zwarte heidelibelle en de venglazenmaker hebben het zwaar."

Lastig te voorspellen

"Gelukkig zijn we in Nederland druk bezig met het verbeteren van de waterkwaliteit, zodat onder andere de libelle een plek kan hebben," zegt Van Grunsven. "Maar het is moeilijk om te voorspellen wat de rest van de wereld zal doen voor de kwaliteit van het water. Gaan ze voor verandering zorgen of doen ze hetzelfde wat Nederland vroeger heeft gedaan? Gelukkig gaat het in ieder geval met de libelle in Nederland en Drenthe iets beter."

Lees ook:

• Met een schepnet het Oudemolensche Diep in