De kieviten komen terug. Na een winter rondzwerven, vinden ze hun plekje weer op het Drentse platteland. Nu is het moment om ze te zien en te horen.

Hoe herken je een kievit?
Dat is vrij makkelijk: ze zijn zwart-wit en hebben een kuif, en ze roepen 'kievit'. Als je ze goed bekijkt dan zie je trouwens veel meer kleuren dan alleen zwart en wit: in de zon glanst hun rug met een groene en paarse metaalglans. Wat verder opvalt, is hun typische manier van vliegen: kieviten hebben hele brede vleugels en vliegen een beetje 'roeiend'.

Waar vind je kieviten?
In open land. Het zijn typische vogels van het boerenland en ze hebben een hekel aan bomen. Ze broeden op graslanden en akkers, tegenwoordig zitten ze veel in de mais. Grasland wordt te vaak gemaaid om er succesvol te kunnen broeden. In Drenthe zitten in verhouding nog aardig wat kieviten in het Hunzedal en in het Loo- en Drostendiep bij Coevorden. Maar op veel plaatsen zijn ze als broedvogel verdwenen.

Hoe gaat het met de kievit?
Slecht. Het aantal broedparen neemt al jaren af met gemiddeld zo'n 5 procent per jaar. Sinds de jaren negentig van de vorige eeuw is het aantal broedende kieviten in ons land gehalveerd. Het zijn er nu nog tussen de 110.000 en 160.000 paren. De afname wordt vooral veroorzaakt door de intensieve landbouw. Verder speelt predatie een belangrijke rol.

Lees ook: ‘Als het land niet kaal en omgeploegd was, zaten er geen weidevogels’

Om het tij te keren, zijn in onze provincie beschermingsmaatregelen genomen. In het filmpje heeft Jaap van Gorkum het over een plas-dras project. Daarbij wordt een stuk landbouwgrond nèt onder water gezet. Weidevogels zoals kieviten, grutto's en tureluurs zijn dol op dat soort terreinen.

Verder wordt er in bepaalde gebieden intensief op vossen gejaagd om de predatie tegen te gaan en worden er rasters met stroomdraad geplaatst om nesten te beschermen. De kievit staat op de rode lijst.

Wanneer komen de eerste eieren?
Volgens ecologen van het onderzoek- en adviesbureau Altenburg en Wymenga wordt vrijdag om een uur of tien het eerste ei gevonden. Dat berekenen ze op grond van een formule waarbij de temperatuur een belangrijke rol speelt. Als de verwachting uitkomt, is dat een dag of acht eerder dan in andere jaren.

Het broedseizoen loopt van maart tot en met juni, met een piek tussen eind maart en begin mei. Kieviten leggen meestal vier eieren. Ze broeden 26 tot 29 dagen. De jongen verlaten na het broeden meteen het nest. Ze kunnen na 35 tot 40 dagen vliegen.

Mag ik een kievitsei meenemen?
Nee, dat is sinds 2015 verboden. Het zoeken en rapen is een lange traditie maar door de achteruitgang van de soort mag het niet meer. Jaarlijks wordt wel naar het eerst kievitsei gezocht. Als dat gevonden is, gaat het weidevogelbeschermingsprogramma officieel van start.

Door: Jan Dijk