TYNAARLO - De naam is misschien niet heel sexy: hei-schrale graslanden. Maar het waren ooit de mooiste bloemenweiden van onze provincie.

In juni waren ze geel van het valkruid, in augustus blauw van de blauwe knoop. Vroeger kwamen ze veel voor, de grazige plekken op de hei met veel bloemen. Tegenwoordig zijn ze zijn vrijwel allemaal verdwenen.

Holtingerveld
Deze week werd in het Holtingerveld een symposium gehouden over de toekomt van deze heischrale graslanden. Juist op het Holtingerveld, omdat daar de mooiste voorbeelden van deze bloemenweiden nog wel liggen, bovenop de Havelterberg en op de zogenoemde Kleine Startbaan.

In ons land is nog ongeveer veertig hectare van deze graslanden over, ze worden namelijk bedreigd. In het verleden door ontginning, tegenwoordig door luchtverontreiniging. Er komt zoveel stikstof uit de lucht dat de bodem verzuurt en daar kunnen de planten, die op deze graslanden groeien, niet tegen.

Soorten sterven uit
Die vervuiling heeft als gevolg dat een aantal typische soorten bijna uitsterft. Zo groeit er op de Kleine Startbaan nog maar één plantje van het Rozenkransje. De dichtstbijzijnde andere Rozenkransjes staan op Schiermonnikoog en in de duinen bij Bergen.

En dat terwijl je een mannetjes-Rozenkransje en een vrouwtjes-Rozenkransje nodig hebt om nieuwe te maken. Ongeveer net zo dramatisch is de situatie voor de Kleine Schorseneer. Daarvan groeiden er bij Exloo nog een stuk of tien planten.

Maatregelen zijn nodig
Om deze graslanden te behouden, met alle soorten die erbij horen, zijn maatregelen nodig die ver gaan. De oppervlakte moet vergroot worden. De natuurorganisaties willen in enkele jaren tijd twee keer zo veel hectares geschikt maken.

De grond moet gezond worden gemaakt en daarom moet er kalk worden gestrooid. En om zeldzame planten te redden die niet uit zichzelf terugkeren zal er gezaaid moeten worden. Heeft dat dan nog wat met natuur te maken? "We hopen dat dit eenmalig is", zegt Robert Ketelaar van Natuurmonumenten. "Maar als we niets doen raken we ze kwijt."

Door: Jan Dijk