Het broedseizoen van de ijsvogel staat voor de deur. Hoewel het goed gaat met de ijsvogel in Drenthe, zijn er weinig plekken waar de vogel kan broeden. Daarom is Harry Kiewiet uit Coevorden druk bezig met het creëren van steile oevers waar de vogel kan nestelen.

IJsvogels nestelen het liefst in steile oeverwanden langs het water, zodat er geen roofdieren bij kunnen komen. Tegenwoordig lopen veel oevers in Nederland geleidelijk over van land naar water. Dat is goed voor de biodiversiteit, maar niet voor de ijsvogel. Kiewiet legt daarom zogenoemde ijsvogelwanden aan. In deze wanden graven de vogels tunnels om in te broeden.

Hard werken

Het aanleggen en herstellen van de ijsvogelwanden is een grote klus. Kiewiet besteedt er veel tijd aan: "Soms ben je dagen of uren bezig om een wand te maken." Met een schop, zaag of snoeischaar gaat hij aan de slag. Op deze manier zet hij zich al jaren in voor de ijsvogels.

Kiewiet heeft nu tien wanden aangelegd op verschillende locaties. "Die hebben ze ook nodig", vertelt hij. "IJsvogels verdringen elkaar bij een plek. Ze verstoren zelfs nesten omdat er te weinig broedplekken zijn." Op negen van de tien locaties rondom Coevorden zijn nu ijsvogels actief.

De blauwe flits

Kiewiet houdt het niet bij ijsvogelwanden maken. Het is een bijzonder gezicht: in een achtertuin, midden in een woonwijk, staat een gecamoufleerde fotohut. Hier is hij regelmatig te vinden. Vanuit de hut probeert hij het schuwe vogeltje op camera vast te leggen. En dat is niet makkelijk. "Een keer met je ogen knipperen en hij is weer weg, je ziet dan alleen een blauwe flits." Dat is ook een van de vele bijnamen van de vogel. Net als 'de vliegende edelsteen', 'de blauwe flits' of 'kingfisher'.

De Nederlandse naam is volgens Kiewiet niet juist: "Als het een paar dagen vriest, sterven ze bij bosjes." Bij een langere periode vorst kan de populatie verliezen lijden van 50 tot 60 procent. Deze winterse verliezen compenseren ze door veel jongen groot te brengen. Meestal krijgen ze vijf of zes jongen per legsel. "Terwijl de jongen nog niet uitgevlogen zijn, is de moeder alweer aan het broeden in een nieuw nest."

Tekst gaat verder na de foto:

Dat het goed gaat met de ijsvogel in Nederland is volgens Jelle Harder, organisator van de Landelijke IJsvogeldag, onder andere te danken aan de vele broedwanden. Het huidige aantal wordt geschat op meer dan duizend broedparen in heel Nederland. Sinds 1990 is er een significante toename van de vogels en het aantal stijgt nog steeds.

Het veranderende klimaat heeft een grote invloed op de groeiende populatie. Kiewiet ziet dat de vogels meer jongen krijgen: "Door het warmere weer beginnen ze eerder en stoppen ze later." Eerder had de vogel vaak twee legsels, nu drie met soms een vierde. Ook Harder merkt dit: "Vroeger duurde het zes of zeven jaar voordat het aantal vogels na een strenge winter hersteld was. Tegenwoordig duurt dat één a twee jaar."

IJsvogeldag in Beilen

Zaterdag 24 februari is de Landelijke IJsvogeldag in Beilen. IJsvogelonderzoekers en ijsvogeltellers komen bij elkaar om informatie uit te wisselen. Voor belangstellenden zijn er lezingen van verschillende experts. Er is veel animo, er zijn geen plaatsen meer te reserveren, wel is er een wachtlijst.

Lees ook:

• Otter en ijsvogel zijn indicatie voor goede waterkwaliteit Sultansmeer
• Met een hamer op pad om de ijsvogels te redden
• Goed nieuws voor ijsvogel betekent slecht nieuws voor klimaat