Het scheelde niet veel of het Andersche Diepje was bijna vijftig jaar geleden op de schop gegaan. Maar het beekdallandschap, onderdeel van het Nationaal Park Drentsche Aa, werd gered van de ruilverkaveling. Dat is een mijlpaal in de geschiedenis van de Natuur en Milieufederatie.

De Natuur en Milieufederatie - voorheen de Milieuraad - viert dit jaar haar vijftigjarig jubileum. Met verschillende bijeenkomsten wordt naar de toekomst gekeken. Ook de successen uit een halve eeuw strijd voor een gezond milieu en rijke natuur komen naar voren. En dan kun je niet om het Andersche Diep heen: het is het eerste grote succes.

'Zorgen over teloorgang'

Reinder Hoekstra, directeur van de Natuur en Milieufederatie Drenthe, vertelt dat de Milieuraad toentertijd werd opgericht omdat mensen zich zorgen maakten over de teloorgang van landschap en natuur. "En dat was omdat er veel ruilverkaveling in Drenthe speelde. Die ruilverkavelingen waren oorspronkelijk bedoeld voor het ruilen van grond, maar werden in de praktijk gebriukt om grootschalige werken uit te voeren. Dus houtwallen werden gekapt, beken gedempt, sloten verdiept en gegraven voor ontwatering. Dus er was in hun ogen echt sprake van kaalslag van het landschap, in het bijzonder in dit Drentsche Aa-gebied."

Rapport en gesprekken

Het Andersche Diep markeert een bijzonder moment in de geschiedenis van de natuurbescherming in Drenthe. De plannen voor dit gebied lagen al klaar, maar toch wist de Milieuraad de bulldozers tegen te houden. De raad maakte een rapport waarin onder andere de natuurwaarde van het gebied werd beschreven en kreeg de titel: 'Moet dit zo doorgaan?'

Hoekstra: "Zo'n tweehonderd hectare beekdallandschap zou letterlijk op de schop gaan. In de verbetering, de modernisering van de landbouw, zou het gladgestreken worden. Maar door onder andere het rapport en intensieve gesprekken is dit gebied met instemming van de ruilverkavelingscommissie uiteindelijk bewaard gebleven."

tekst gaat verder onder de video

Nieuwe uitdaging

"Het is ook een doorbraak omdat op allerlei plekken in Nederland de manier van werken in die ruilverkaveling ter discussie werd gesteld", gaat Hoekstra verder. Het heeft volgens hem wel tientallen jaren geduurd voordat dat veranderd is. "Maar later zijn meer evenwichtige plannen gekomen waarin natuur, landschap en landbouwbelangen veel meer gelijk op gingen."

Inmiddels wil Hoekstra niet meer over 'strijd' spreken, maar over 'uitdagingen'. Hij wijst op de harde overgang tussen natuur en landbouw vlak bij het Andersche Diep. "Wat je ziet in heel Drenthe is dat je enerzijds de hele intensieve landbouw, ontwatering en bestrijdingsmiddelen hebt en aan de andere kant de natuur die probeert te overleven. Die natuur willen we graag prachtig en sterk maken, maar we willen er ook van kunnen genieten."

Omslag

Er is volgens Hoekstra een behoorlijke omslag nodig naar natuurinclusieve landbouw; landbouw waarbij verbinding met de natuur onderdeel is van de werkwijze. "We moeten de boeren helpen die die omslag willen maken."

Tijdens het jubileumjaar is dit een van de onderwerpen waarover je mee kunt praten en denken. De visies worden gebundeld in het Drents Perspectief 2050.