-
De houtduif (Rechten: Saxifraga/Jan van der Straaten)
Het is veel stiller buiten dan we gewend zijn. Er is minder verkeer en er zijn minder activiteiten, waardoor er veel meer te horen valt. De ideale tijd om een cursus vogelgeluiden te volgen. Spits je oren en leer van Boukje Toussaint vogelgeluiden herkennen. Deel 4: de duiven.
Ik kom er niet onderuit. Rondom onze woning nestelen en broeden ze volop. Veel mensen trekken hun neus op bij het horen en het zien van een duif. Maar echt, de ene duif is de andere niet en na deze les zeg je nooit meer gewoon 'duif'...
Dit is hét moment om te letten op deze vogels zo dicht bij huis en zo goed te zien en te horen.
De houtduif: bijzonder onhandig
Let op de witte vlek in de hals en de witte rand langs de vleugels, ook heel goed te zien als hij vliegt. En let eens op dat vliegen: houtduiven voeren nu dagelijks hun baltsvluchten uit. Zo'n vlucht is bij de houtduif opgebouwd uit een steile stijgvlucht, gevolgd door een zweefvlucht waarbij ze op het hoogste punt luid met hun vleugels klepperen. Prachtig! Als ik naar die zweefvlucht kijk krijg ik altijd zo'n licht gevoel in m'n maag, alsof ik weer in de zweefmolen zit of op de schommel.
De houtduif is een echte knuffelaar, maar kan een concurrent een paar flinke meppen verkopen als die te dicht bij z'n meisje komt. Ook is de houtduif bijzonder onhandig. Een nest bouwen gaat hem niet makkelijk af: er vallen soms meer takken uit het nest dan er in blijven. Het nest is soms zo grofmazig, dat er zo nu en dan een ei uitvalt. Als er eenmaal jongen zijn geboren heeft de houtduif nog iets speciaals in petto: beide ouders geven 'moedermelk'! Ze vormen het voedsel voor de jongen om tot hoogwaardige duivenmelk, een kaasachtige stof uit de krop, rijk aan vet en proteïnen. Ze zijn niet afhankelijk van insecten, zodat ze een langer broedseizoen kunnen hebben. Ze eten groenten, eikels, beukennootjes en bessen.
Maar nu het geluid. Onthoud dat een houtduif een strofe van vijf lettergrepen roept met de klemtoon op de tweede lettergreep: roe koe koe koe koe, oftewel: Ik hou zo van jou!
(Geluidsopname: Jarek Matusiak, www.xeno-canto.org)
Turkse tortel: echte tortelduifjes
De Turkse tortel, roze-beige van kleur met een donker halsbandje en iets kleiner dan de houtduif, kun je nu ook tegenkomen in je tuin. Het zijn echte tortelduifjes. Zie de foto, lief toch?
De Turkse tortel heeft genoeg aan drie lettergrepen per strofe. Hij roept, internationaal georiënteerd als hij is: I love you!
(Geluidsopname: Jan Roos, www.xeno-canto.org)
En daar was zijn vrouwtje gevoelig voor:
De eerste twee kinderen zijn inmiddels uitgevlogen! Ook zij worden gevoed met duivenmelk uit de krop.
De hoempende holenduif
Het zou zo maar kunnen dat onze uitstapjes in de nabije toekomst wat verder van huis zullen zijn. Meer kans om dan de holenduif te horen en te zien.
De holenduif nestelt in holen (holle bomen, konijnenholen). Hij lijkt op de houtduif, maar heeft geen witte vlek in de nek en geen wit op de vleugels. Het geluid klinkt hoempend:
(Geluidsopname: Timo Tschentscher, www.xeno-canto.org)
De schuwe zomertortel
Dan als toegift deze schoonheid, die helaas op de Rode Lijst staat. De zomertortel. Als enige overwintert dit duifje in Afrika ten zuiden van de Sahara en arriveert hier weer eind april. Als je hem ooit ontmoet mag je je gelukkig prijzen. Hij is erg schuw, keldert in aantal door voedselgebrek in de broedgebieden, door kap van slaapbossen in de overwinteringsgebieden en door de intensieve jacht in Zuid-Europa.
Hij koert met vibrato:
(Geluidsopname: Twan Mols, www.xeno-canto.org)
Veel plezier met de duiven!