Havezate Oldengaerde staat op het gelijknamige landgoed en is één van de vijf havezaten die rondom Dwingeloo stonden. Maar wat is een havezate nou eigenlijk?

Een havezate is een verstevigd huis, boerderij of hof die gebruikt werd als burcht. Hij behoorde tot het Ridderschap, een vereniging van edelen die in Drenthe samen met Eigenerfden (niet-adelen met grond) het bestuur van Landschap Drenthe vormden. Om lid te worden van een Ridderschap moest je sowieso van adel zijn, maar ook een bezit hebben zoals een landgoed, een borg of een havezate. 

Rijke Drentse adel
Terug naar Dwingeloo. Havezate Oldengaerde is steeds bewoond geweest door de rijke Drentse adel. De bouw van het monumentale pand begon rond 1420. De grote zaal is een van de oudste onderdelen van het huis. In de loop der jaren is het huis verder uitgebouwd en voorzien van opvallende details zoals het luxe houtsnijwerk rond de entree. Het snijwerk dateert uit het midden van de 18e eeuw.  

Omstreeks 1660 kwam Cornelis van Dongen, een belangrijk persoon in de geschiedenis van Drenthe, op Oldegaerde wonen. In 1664 werd hij toegelaten tot de Ridderschap van Drenthe. Dit was het college waarin de edelen van de regio samenkwamen. Een van de voorwaarden voor toelating was het bezit van een havezate.

In 1806 kocht Aalt Willem van Holthe het huis. Van Holthe was ook een invloedrijk man. Hij is veertig jaar lang burgemeester van Dwingeloo geweest en hij was lid van de Provinciale Staten van Drenthe. Hij bezat nog twee andere havezaten en twee plantages in Suriname.

Een nieuwe toekomst
Terug naar het heden. Het huis heeft nog steeds oude elementen zoals het jute-behang dat uit 1850 stamt en het unieke goudleren behang uit 1700. Drie jaar geleden hebben de toenmalige eigenaren het huis en landgoed aan Het Drentse Landschap geschonken. De stichting is nu bezig met een restauratieplan om alle bijzondere details te behouden en het gebouw een nieuwe toekomst te geven.