Voor het eerst is er in Drenthe een wilde goudjakhals op de foto gezet. Het roofdier liep op 22 november voor de wildcamera van Cindy de Jonge-Stegink uit Assen langs. Bijzonder, want het schuwe dier laat zich bijna nooit zien.

In Nederland zijn eerder alleen in 2016 en 2017 twee goudjakhalzen op de Veluwe vastgelegd. De camera die de goudjakhals vastlegde, staat in een Drents natuurgebied. Vanwege het risico op verstoring maakt De Jonge-Stegink de precieze locatie niet bekend.

Bijvangst

De wildcamera stond er voor onderzoek namens de Zoogdiervereniging, in het kader van het Netwerk Ecologische Monitoring (NEM). Binnen dit programma monitoren natuurorganisaties samen met vrijwilligers diverse diersoorten in Nederland. Denk aan otters, bevers en boommarters. De goudjakhals is bijvangst. "Toen ik de beelden aan het uitlezen was, moest ik even naar adem happen", zegt De Jonge-Stegink, die als vrijwilliger meewerkt aan het onderzoek.

Is het geen wolf?

De Jonge-Stegink dacht eerst dat op de beelden een wolf te zien was. Aaldrik Pot van Staatsbosbeheer is ook betrokken bij het NEM. Hij bekeek de foto's en had daarover zijn twijfels. "Het dier is relatief klein en heeft enorm puntige wangen. Dat was mijn reden om door te vragen."

De schouderhoogte van het dier is opgemeten aan de hand van omringende struiken. Daarnaast werd de grootte vergeleken met foto's van dezelfde camera van bijvoorbeeld een ree en een vos. Daaruit werd duidelijk dat de hoogte van de schouders niet meer dan vijftig centimeter is. Een wolf is groter en kon worden uitgesloten.

Muizenoverlast

"De goudjakhals is genetisch wel verwant aan de wolf", zegt Glenn Lelieveld, coördinator van het Wolvenmeldpunt van de Zoogdiervereniging. "Maar een goudjakhals is echt een stuk kleiner. Hij weegt maximaal vijftien kilo, een wolf wel vijftig. De goudjakhals specialiseert zich in de vangst van muizen. De snuit is veel spitser dan die van de wolf."

In gebieden met muizenoverlast kan de goudjakhals een natuurlijke oplossing zijn. Daarnaast eet een jakhals wat voorhanden is: aas, afval en soms kleine hoefdieren, zoals lammetjes of reeën. Lelieveld geeft aan dat de goudjakhals geen agressief dier is. "Laat hem met rust, dan laat hij jou ook met rust."

Geen verrassing

Hoewel het gaat om een toevalstreffer is de komst van de goudjakhals geen verrassing. Het dier is al jaren bezig met een opmars vanuit Oost-Europa. Ook in Duitsland en Denemarken wordt de goudjakhals steeds vaker opgemerkt, al is daar nog geen bewijs van voortplanting. Voor zover bekend zit de dichtstbijzijnde roedel in Tsjechië. Pot: "Het is een interessante en mooie ontwikkeling en we zullen het dier vast vaker zien. Het zit in de lijn van natuur en beesten de ruimte geven."

Lelieveld: "Ze zijn 'onzichtbaar': heel schuw en hebben genoeg aan een klein leefgebied van zo'n vier vierkante kilometer." Het kan dus zijn dat er al veel langer een goudjakhals in Drenthe zit. Maar ook is het goed mogelijk dat hij de grens alweer is overgestoken. Ze kunnen honderden kilometers lopen, op zoek naar een nieuw leefgebied, en de sporen zijn nauwelijks te zien.

Lees ook:

• Foto van goudjakhals is toevalstreffer van het NEM