Je zou met alle boerenprotesten haast vergeten dat landbouw en natuurbeheer best goed met elkaar hand in hand kunnen gaan. In Geelbroek, in de gemeente Aa en Hunze, levert Staatsbosbeheer gras uit de natuur aan biologische boeren. Een samenwerking waarbij het mes aan twee kanten snijdt.

De kort gemaaide weide aan de zuidkant van Geelbroek is een uit de toon vallende rechthoek in het verder ruige graslandschap. Links ervan grazen schapen tussen kniehoge planten en aan de rechterkant fladderen vlinders rondom gele, paarse en witte bloemen.

Hooiland is terug

Hier vind je een kenmerkend natuurtype voor het Nationaal Park Drentsche Aa, waar Geelbroek middenin ligt, en Staatsbosbeheer is er trots op dat dit soort hooiland weer in het gebied groeit en bloeit.

Toch gaat Staatsbosbeheer met de maaimachine over dit soort wilde akkers en dat doet de natuurbeheerder niet voor niets. "Als we niets doen, groeit dit gebied helemaal dicht. Dat willen we voorkomen en dus moeten we wel maaien", legt boswachter Kees van Son uit.

Tekst gaat verder onder de foto

Maaien om te overleven

De boswachter maakt een armbeweging over het natuurgebied dat zich voor hem uitstrekt. "Dit zijn voormalige landbouwgronden en die willen we zoveel mogelijk verschralen. Je krijgt er namelijk deze mooie bloemrijke hooilanden met allerlei leuke plantensoorten voor terug."

Dat betekent dat delen van het natuurgebied om de beurt gemaaid en vooral niet bemest worden. Al die gemaaide planten komen terecht op de composthoop of worden door boeren in het gebied over het akkerland uitgestrooid.

De voedingsstoffen in het natuurgras zijn namelijk goed voor de bodem van landbouwers. Hun gewassen groeien er prima op en ook het bodemleven heeft er profijt van. Met het gemaaide gras van deze kort gewiekte weide in Geelbroek gaat Staatsbosbeheer alleen nog een stapje verder.

Tekst gaat verder onder de video

Biologisch bed

Ruim 800 balen van het Drentse natuurgras staan opgestapeld bij de biodynamische melkveehouderij van Joost van Dam in Hattem. Na de reis van 90 kilometer ligt het eerste stro hier op de vloer van de koeienstal.

De dieren liggen er ontspannen bovenop en knabbelen zo nu en dan aan wat verdwaalde groene sprietjes, terwijl een verdeelmachine vers stro de ruimte in blaast. Zo ontstaat een comfortabel bedje voor de 90 melkkoeien die nu nog buiten in het weiland staan te grazen.

Veehouder Van Dam slaat het tevreden gade, blij dat hij zijn stalbedekking uit Drenthe kan krijgen. Meestal komt het van veel verder weg, uit Frankrijk, Duitsland of Spanje. "In Nederland verbouwen we niet genoeg biologisch graan om stro van te maken, dus dat betekent dat je het uit het buitenland moet halen. Gangbaar stro gebruik ik liever niet, want daar zitten nog overblijfselen van bestrijdingsmiddelen in van de graanteelt."

Voeding voor de bodem

Stro uit Drenthe halen is voor de boer daarom alleen al vanwege de kortere vervoerstijd een voordeel, maar het natuurlijke gras heeft nog andere pluspunten voor Van Dam. In het natuurgebied groeit veel meer dan alleen gras. Ook allerlei andere planten, bloemen en kruiden worden mee gemaaid en een verscheidenheid aan voedingsstoffen komt zo in het stro terecht.

In de stal lopen en liggen de koeien op het stro, maar ze doen er ook hun behoefte. Samen met de voedingsstoffen uit de natuurmix vormen die uitwerpselen volgens Van Dam een perfecte mest voor het land van een bevriende akkerbouwer.

"Hij kan dat voor zijn gewassen gebruiken en hij verbouwt voor mij wat graan en grasklaver. Dat kan ik weer gebruiken als veevoer voor mijn koeien. En dan heb je een beetje een kringloop." Als extra bijkomstigheid, zegt Van Dam, houdt het stro de ammoniak uit de urine en mest beter vast, waardoor zijn bedrijf minder vervuilend is voor het milieu.

'Werk wordt gemakkelijker'

Fijn voor de boeren dus, maar ook Staatsbosbeheer spint garen bij het natuurstro. De natuurbeheerder raakt het 'groenafval' kwijt en ontloopt de kosten voor het afvoeren en composteren. Staatsbosbeheer probeert dus of dit soort samenwerkingen ook op andere plekken kunnen ontstaan.

Boswachter Van Son: "Boeren moeten het natuurlijk wel kunnen gebruiken. Maar er komen steeds meer biologische boeren die dit gras kunnen gebruiken bij. Ons werk wordt er gemakkelijker door en de boer hoeft het niet ver weg te halen. Win-win dus."