-
Bertil Zoer en Loes bij het nestgangetje van een grijze zandbij (Rechten: RTV Drenthe)
In het Hart van Drenthe ligt het Elper Westerveld, een restant van het gemeenschappelijke weidegebied van het esdorp Elp. Het dorp is waarschijnlijk in de middeleeuwen ontstaan. De kern bestaat uit twee cirkels met boerderijen en daarachter dorpsweides.
Het pad van het dorp naar en over het Elper Westerveld wordt al eeuwenlang gebruikt. "De schaapskudde werd verzameld bij de boeren in het dorp en liep ongeveer via dit pad de hei op", vertelt boswachter Bertil Zoer. "Dat pad volgen we nu ook."
Wandelroute
Links en rechts van het pad valt van alles te ontdekken. Eigenaar het Drents Landschap heeft een ommetje gemaakt van vier kilometer dat zowel door het dorp als over het veld gaat. Nog in het dorp gaat de wandeling langs de twee oudste boerderijen van het dorp. In 1840 waren er 243 dorpsbewoners, in 2022 waren het er 335. In de eerste helft van de twintigste eeuw had het dorp twee bekende inwoners: de kunstschilders Reinhart Dozy en Louis Albert Roessingh.
Schapendrift
"Dit is een restant van de schapendrift die hier liep", vertelt Zoer. "Hierlangs liepen de schapen de hei op. Toen dat eenmaal stopte kwam de boel tot rust. Er waren altijd wel wat jeneverbesjes maar daarna werden ze met rust gelaten en explodeerde dat eigenlijk. Dat is inmiddels meer dan 100 jaar geleden maar je ziet het resultaat: een ondoordringbare jungle.
(de tekst gaat verder onder de video)
Bejaardenhuis
"Je moet dit zien als bejaardenhuis, zeg maar rustig sterfhuis voor jeneverbessen", aldus Zoer. "Het is gedaan met deze struiken. Dat wil zeggen dat het nog wel een eeuw duurt voordat de laatste verdwenen is. Wij proberen ervoor te zorgen dat dit in tact blijft. Dit is een zaadbron en je hoopt dat de jeneverbes vanuit hier de kans krijgt om zich elders uit te zaaien."
Flora
Het Elper Westerveld is tegenwoordig nog zo'n veertig hectare groot met droge hooggelegen gronden en vochtige beekdalgronden. Hierdoor groeien er planten zoals de klokjesgentiaan, veenbies, het grasklokje en muizenoortje. "In de jaren vijftig zijn grote delen ontgonnen tot akker. Alles rechts van het pad was akker. Toen we de heiderestanten links van het pad kochten, kregen we de akkers erbij. We hebben het als één gebied beheerd, dus nu zie je het onderscheid tussen akker en heide vervagen."
Fauna
"Het miegelt hier van het leven", aldus Zoer. Van een eenzaam en verlaat zandbijtje op het zandpad tot dassen aan de rand van het bos. "Dassen slepen van alles in en uit de burcht om de boel te bekleden, ook het gras wat je hier en daar ziet liggen. De grote burcht ligt in het bos maar hier in het open veld liggen ook een paar pijpen die daarmee in verbinding staan."
