Je hebt hem vast wel eens gezien in een van onze reportages over Drentse orchideeën: Hans Dekker. Als ecoloog van de provincie volgt hij de ontwikkelingen in de Drentse natuur op de voet, zo ook in het Dwingelderveld. Binnenkort gaat hij met pensioen, maar niet voordat hij nog eens de bijzonderheden van dat prachtige natuurgebied heeft laten zien.

De gevlekte orchis, de grote keverorchis en het wit bosvogeltje om maar een paar orchideeën te noemen die de revue gepasseerd zijn. Dekker weet niet alleen alles van orchideeën maar ook van zeldzame planten zoals de echte guldenroede en drijvende egelskop.

Natuurherstel dankzij het Dwingelderveld

"Het Dwingelderveld is aan ons overgeleverd doordat Jac. P. Thijsse hier in de jaren dertig van de vorige eeuw is geweest omdat hij zich zorgen maakte over het verdwijnen van heidegebieden. Hij is hier toen persoonlijk naartoe gekomen samen met anderen om te kijken of er een heideveld in de regio was dat behouden kon worden. De keuze is op het Dwingelderveld gevallen. Dat betekent dat we vanaf die tijd al werken aan natuurherstel in dit gebied. En dat het Dwingelderveld daarom maatgevend is voor wat we in Drenthe aan natuurherstel doen."

Van uitzonderlijke kwaliteit

Het Dwingelderveld is een natuurgebied met bijzondere elementen en zeldzame planten en dieren. "Dit is het Holtveen, een zogenaamd zuur ven. Dat is een bijzonder type ven in de taal van natuurbeheerders. Het past bij Drenthe en er horen planten bij die zich hebben aangepast aan het speciale, zure milieu. Laten dat nu net zeldzame planten zijn zoals de drijvende egelskop, die van juni tot augustus bloeit met fijne, witte bloemetjes. Die planten zijn karakteristiek voor Drenthe en de drijvende egelskop is echt een soort die maakt dat dit een natuurgebied van hoge kwaliteit is."

Moeizaam natuurherstel

Natuurherstel valt de ene keer succesvoller uit dan de andere keer. "Soms lukt het maar niet en dan vraag je je af wat er toch aan de hand is. De tapuit is daar een voorbeeld van. Alleen in het Drents-Friese Wold komt een klein aantal broedparen voor. Elk voorjaar komen ze langs vanuit het zuiden en dan zie je er tientallen op de hei in het Dwingelderveld. Een prachtig gezicht, die kleurrijke vogels maar dan gaat het broedseizoen verder en zijn ze allemaal verdwenen. Ze vliegen door richting Scandinavië en het Oostblok. De roodborsttapuit doet het juist wel goed hier. Dus wat is de crux, daar zijn we nog steeds niet helemaal achter."

Succesvol natuurherstel

"Als je goed kijkt, zie je overal echte guldenroede staan. Die plant is gebonden aan keileem en dat hebben we maar op een paar plekken in Drenthe. Het is dus een zeldzame plant en als natuurbeheerder vraag je je af wat je kunt doen om de omstandigheden zo aantrekkelijk mogelijk te maken voor dergelijke soorten. De echte guldenroede is een kensoort voor het heischraal grasland en samen met Staatsbosbeheer en Science4Nature uit Amsterdam hebben we hier geëxperimenteerd. Alle trukendozen zijn opgetrokken om heischraal grasland terug te krijgen en dat is hier wonderbaarlijk goed gelukt."

Vol vertrouwen

Dekker gaat met pensioen in een tijd dat natuurherstel politiek gezien niet hoog op de agenda staat. Toch is hij niet pessimistisch. "Ik heb vertrouwen in de natuur. Als we de natuur de kans geven om te herstellen denk ik dat het echt mogelijk is. De natuur is ontzetten veerkrachtig. Natuurlijk krijgen we uitgestorven dier- of plantensoorten niet terug, die zijn echt weg. Maar we hebben nog zoveel in Drenthe, in Nederland en in Europa waar muziek in zit als we het maar de kans geven."

Lees ook:

• Dit bosvogeltje vliegt niet maar bloeit
• Ecoloog Dekker: ‘Natuurontwikkeling is niet alleen voor de bühne’
• De welriekende nachtorchis is kieskeurig: ‘Slank maar toch krachtig’