De regen van vandaag is heel welkom op het Dwingelderveld, maar het is maar een druppel op de gloeiende plaat. Eric Menkveld, gebiedsmanager van Natuurmonumenten in Zuid-Drenthe, heeft grote zorgen: door de droogte verdwijnen dieren en planten uit het Natura 2000-gebied.
"Het is vijf voor twaalf en voor sommige soorten zelfs vijf over twaalf." De veenbesparelmoervlinder en het valkruid: het zijn voorbeelden van soorten die bijna weg zijn. Ze hadden het al moeilijk, de huidige droogte maakt het helemaal problematisch. Menkveld kan zelfs over de bodem van het ven naast het Familiepad in het Dwingelderveld lopen; het is compleet drooggevallen.
'Niks van over'
Hier broedde in het voorjaar een kraanvogel, er stond zo'n tachtig tot negentig centimeter water. Het was er zo nat dat de vogel door het water kon waden, de poten kwamen nog maar een klein deel boven het water uit. "Daar is niks meer van over", zegt Menkveld. In de zomer is het er altijd wat droger. "Maar dan staat er altijd nog wel water. In deze tijd, in september, staan er lepelaars, allerlei steltlopers, maar die hebben hier helemaal niets meer te zoeken. Er is niks meer te halen, het is droog, het is verdroogd, waterdiertjes zijn er niet meer. Wat moeten ze hier nog?"
"Het Dwingelderveld is het grootste aaneengesloten West-Europese natte heidegebied. Van die natte heide zie je eigenlijk niets meer. Bij natte heide horen allerlei plantensoorten, maar alles verdroogd."
Tekst gaat verder onder de video
Water loopt weg
De afgelopen jaren zijn er allerlei maatregelen genomen om het Dwingelderveld natter te maken. Zo is een groot stuk landbouwgrond afgegraven. Ook is een diepe ontwateringssloot gedempt om het water zo lang mogelijk vast te houden. Maar volgens Menkveld is dat nog niet genoeg. "Er zijn nog een aantal plekken, bijvoorbeeld aan de Zuidwest-kant, bij de Ruiner Aa, waar het water gewoon het gebied uitloopt. Het water in de Ruiner Aa staat twee meter lager, dus je krijgt gewoon hoogtevrees als je ernaar staat te kijken."
Afhankelijk van regenwater
Het Dwingelderveld is afhankelijk van regenwater. "Wat er valt probeer je vast te houden. Maar als je een omgekeerd soepbord hebt, en het loopt naar de zijkant weg - en het kan daar ook vrij weglopen - dan kan je bufferen wat je wil, maar dat blijft heel moeilijk."
"Bij Ruinen worden de lelies besproeid. Dat snap ik wel van de boer, die wil dat zijn lelies in orde blijven. Maar ja, tegen Natura 2000, Nationaal Park aan... Juist omdat daar water onttrokken wordt, wordt het water vanuit het Dwingelderveld nog sneller die kant opgestuurd. En als het zo droog is, zou je dat niet moeten willen."