In de jaren '20 van de vorige eeuw was de Hunze een kronkelend klein smal beekje. Tot de intensieve landbouw in de jaren '60 een einde maakte aan het kabbelende water. Nu wordt de Hunze weer in oude staat hersteld.

De eerste stappen om de Hunze weer te laten kronkelen zijn in 1999 gezet. Inmiddels meandert de rivier weer voor een groot deel door Drenthe en Groningen en zijn stukken landbouwgrond weer teruggeven aan de natuur. Dat is niet alleen goed voor het waterbeheer. Ook voor de natuur levert dit veel op.

Overstromen
“Door de natuurlijke loop van de rivier weer terug te brengen, krijg je meer variatie”, legt Marije Kattenwinkel van de provincie Drenthe uit. “Je krijgt binnen- en buitenbochten, plekken waar water sneller stroomt en plekken waar water hoog en laag staat. De afwisseling is belangrijk voor de natuur. Oevers worden een goede overgangszone voor planten en het is beter voor de vissen die er leven.”

“Bovendien mag de Hunze in natuurgebieden ook overstromen. Dat is prima”, vult Uko Vegter van Stichting het Drentsche Landschap aan. “Van origine kon de Hunze de hele winter lang het dal onder water zetten. Daarbij blijft slib uit de rivier achter op de bodem en dat zorgt ervoor dat de boel niet bevries. En dat is weer goed voor bepaalde soorten zoals de dotterbloem. Ook ontstaan er door het overstromen moerasachtige gebieden. Dat is leuk voor kikkers en amfibieën, maar ook voor vogels zoals de roerdomp,”

Nieuwe bewoners
Maar niet alleen de dotterbloemen hebben baat bij de nieuwe inrichting. Grote delen van het gebied zijn weer ingericht als natuur zoals het vroeger was. Dat zorgt ervoor dat oude bewoners weer terugkomen. Zo hebben de zeearenden, de bever, de otter, de zilverreiger en de ijsvogel een plekje gevonden.

Lees ook: Terug van weggeweest in de Drentse natuur: de bever

Boerenbeheer als vroeger
Ook het natuurbeheer gaat weer terug naar vroeger. “Wij als Het Drentse Landschap gaan weer terug naar het oude agrarische beheer om zoveel mogelijk planten en diersoorten van vroeger terug te krijgen”, vertelt Vegter.

“De boeren konden vroeger niet zo heel veel. Ze hooiden links en rechts wat en hadden wat vee om te eten. Dat was het. En overal deden ze wat anders. De ene boer maaide in juli, de ander in augustus. Dat zorgde voor veel variatie in planten wat weer goed is voor libellen en vlinders.”

Tekst gaat verder onder de video

'Na de wateroverlast in 1998 werd duidelijk dat er iets moest gebeuren' Het herinrichten van de Hunze is een langdurig project. De eerste ideeën ontstonden in 1990. In 1995 werd een plan gemaakt. De doorslag om het plan uit te voeren kwam tijdens de grote wateroverlast in Noord-Nederland in 1998. Door de vele regen in oktober dat jaar staat het water al hoog. Een storm en veel slagregen op 27 oktober geeft de genadelag en de toenmalige waterberging kan het niet meer aan. “Toen het Groninger Museum onder water dreigde te lopen werd de wereld wakker”, blikt Uko Vegter van Stichting het Drentse Landschap terug. “Toen werd duidelijk dat er wat met de klimaatverandering moest gebeuren.” Water stroomde te snel weg Wat was nou het grote probleem? De ooit slingerende rivier was door de opkomst van intensieve landbouw uitgegraven tot een grote rechte beek om het water van de landbouw af te voeren. Daarnaast waren voor de ruilverkaveling mooie rechte stukken land nodig. Zo veranderde de meanderende beek in een recht breed water. “Door dat rechte kanaal, werd het water nergens tegengehouden en stroomde het in een keer weg richting Groningen waar het nergens naartoe kon. Toen werd duidelijk dat er wat aan de waterberging gedaan moest worden en haakten ook de provincies en de waterschappen aan”, vertelt Vegter.

In ROEG! varen Loes en boswachter Bertil Zoer deze week over de Hunze. Daar komen ze verschillende beversporen tegen. De uitzending zie je zaterdagavond vanaf 17.10 uur op RTV Drenthe.

Door: Laura Smit