Twee jaar geleden was Drenthe onderdeel van een plaag aan eikenprocessierupsen. Veel vaker dan voorheen kregen mensen te maken met rode bulten of blaasjes, gepaard gaande met hevige jeuk, afkomstig van de 'besmette' bomen die volzaten met brandharen. Inmiddels lijken er lessen te zijn getrokken uit het hevigste 'eikenprocessierups-jaar' 2019.

Gemeenten maken nu gebruik van een breder pakket aan maatregelen, vertelt bestrijder Bernard Breman, terwijl hij in Dalerveen bezig is de rupsen uit de bomen te verwijderen. "In de zomer van 2019 waren het er gigantisch veel, toen moesten we met heel veel mensen ruimen."

Inmiddels is een stabilisatie opgetreden, de rups waart niet zo hevig meer rond als voorheen. "Veel gemeenten ruimen nu elk jaar, structureel op meerdere plekken. Dan komen er automatisch ook minder rupsen. Dat is een ding dat zeker meespeelt."

Miljoenen aaltjes doen hun werk

Breman legt bij de NOS uit hoe hij en zijn collega's te werk gaan. "We doen aan curatieve bestrijding (opzuigen of wegplukken van de nesten, red.) en miljoenen aaltjes worden gemengd met water en verneveld in de boom. Die gaan op zoek naar de rupsen en infecteren die, zodat ze dood gaan."

Het lijkt onbegonnen werk, als Breman vertelt dat er alleen al in de gemeente Coevorden tachtigduizend eiken staan, waarvan de helft rupsen kunnen bevatten. Daarnaast brengt de bestrijding onzekerheden met zich mee. "Door het warme weer in de afgelopen weken zaten de rupsen nog in de grond, en kwamen ze pas later naar boven. Eerst dachten we dat de bomen namelijk schoon waren, uiteindelijk bleken er best veel nesten in de boom te zitten."

En de relatieve rustigere jaren zeggen niet alles over wat gaat komen, meldt Silvia Hellingman van Kenniscentrum Eikenprocessierups. "Insecten zijn slimmer geprogrammeerd dan wij, zij kunnen maatregelen nemen voor hun behoud. Een deel gaat nu in rusttoestand, en kunnen wel drie of vier jaar in de grond blijven."

Proef in tien gemeenten

Inmiddels loopt er in tien gemeenten een proef met bestrijdingsmethoden om het paringsproces van de diertjes in hun vlinderperiode te verstoren. Dit gebeurt met vrouwelijke sekslokstoffen, die ingespoten worden in eiken, de boom waar de rups huist. "Mannetjes worden knettergek van deze feromonen, en kunnen het vrouwtje niet meer vinden", zegt Hellingman.

Ook plukken gemeenten vaker de vruchten van maatregelen die de biodiversiteit stimuleren. Vogels, vleermuizen, roofkevers, roofwantsen en sluipvliegen en -wespen zijn de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups.

Kijk hier de video over de aanpak van de eikenprocessierups in Dalerveen:

Lees ook:

• Nieuw middel in strijd tegen eikenprocessierups: paintballgeweer
• 'Verdwenen' eikenprocessierupsen bleven jaar of meer ondergronds
• Eikenprocessierups eerder uit ei door zacht voorjaar