-
Een van de Drentse welpen die dit jaar geboren werden (Rechten: Wolvenmeldpunt)
Het afgelopen jaar was een bewogen jaar voor de Drentse natuur. ROEG! blikt terug op een jaar met langverwachte eerstgeborenen, onverwachte nieuwkomers, tal van tuintellingen en natuurlijk natuurherstel.
Uiteenlopend jong grut zag het levenslicht, van lammetjes en oehoes tot zeearenden en wolven. Voor het eerst of na jaren van afwezigheid lieten planten en dieren zich verleiden tot een bezoek aan onze provincie. De ontwikkeling van nieuwe natuur droeg daar deels aan bij.
Warme start
Het jaar begon met extreem hoge temperaturen voor de tijd van het jaar. Hierdoor ontwaakten sommige vlinders al op nieuwjaarsdag. Bijzonder voor diegenen die ze zagen vliegen, maar voor de vlinders onverstandig. Het ontwaken uit winterslaap kost namelijk veel energie. "Als het weer koud wordt en ze in rust kunnen gaan, kan het meevallen, maar nog een of twee van die extreem warme perioden kunnen funest zijn. Hierdoor verliezen ze zoveel energie dat ze doodgaan", aldus Kars Veling van de Vlinderstichting.
Voorjaarskriebels
Aan het begin van de lente was het alle hens aan dek voor schaapsherder Catrinus Homan. Zijn kudde Schoonebeker heideschapen werd met 225 lammeren uitgebreid. "Voeren, lammetjes die geboren worden, naveltje ontsmetten, hokje bouwen, water geven, weer voeren, hokje bouwen, navel ontsmetten... omdat het er zoveel zijn, vult dat de dag behoorlijk", vertelde de herder destijds. Nog even en een nieuwe generatie lammetjes laat alweer van zich horen.
(de tekst gaat verder onder de foto)
'Vervelende' bever
De beverpopulatie in onze provincie neemt nog steeds toe sinds de herintroductie van het knaagdier eind vorige eeuw. Bevers hebben een sleutelrol in het natuurlijke onderhoud van oevers langs rivieren en beken, maar ze kunnen ook overlast en schade veroorzaken. Zo werd het treinverkeer tussen Assen en Groningen meerdere malen stilgelegd vanwege een gravende bever. Er zijn graafwerende maatregelen getroffen en deze lijken succesvol.
Verliefde bever
In een bos bij Elp in het Hart van Drenthe veroorzaakte een verliefd beverpaar problemen. Door het gegraaf moest een pad afgesloten worden voor zwaar verkeer vanwege de gevaarlijke situatie. Op lange termijn zijn er andere plannen. Boswachter Evert Thomas: "We hadden al het idee om dit stuk asfalt eruit te halen en daar een mooie houten brug voor terug te plaatsen, die beter in het landschap past. Maar eerst moeten we afwachten hoe de situatie met de bevers zich ontwikkelt."
(de tekst gaat verder onder de foto)
Jonge zeearend
Voor het eerst broedde een paartje zeearenden succesvol in onze provincie. Eerder was de imposante roofvogel een sporadische wintergast maar in mei is er nabij Veenhuizen een Drents jong geboren. Boswachter Corné Joziasse was enthousiast: "Ze hebben een afgesloten gebied uitgekozen, daar hebben ze een hoge boom gevonden en een nest gebouwd. Het is een prachtig compliment voor dit natuurgebied. Zo blijkt ook nu weer dat afgesloten gebieden aantrekkelijk, zelfs noodzakelijk zijn voor dieren." Later bleek dat in het zuiden van de provincie ook een zeearendenjong is geboren.
Wolvenwelpen
De komst van de wolf naar onze provincie hield de gemoederen flink bezig. In juni werd bekend dat een wolvenpaar zich in het Drents-Friese Wold gevestigd heeft en in augustus bleek dat het stel in ieder geval drie welpen heeft gekregen. De jonge dieren zijn vastgelegd met een wildcamera. "Deze beelden zijn voor Nederlandse begrippen uniek", vertelde wolvendeskundige Hans Hapser destijds. "We kunnen heel veel informatie eruit halen. Dat helpt ons bij de bescherming van de dieren."
(de tekst gaat verder onder de video)
In de achtertuin
Het afgelopen jaar werd er wat afgeteld in de tuin, enthousiaste deelnemers gingen op zoek naar egels, mollen, kikkerdril, spinnen, tuinvogels, vleermuizen en vlinders. De tuintelling is een burgerwetenschap- of citizen science-project waarin wetenschappelijk onderzoek deels door vrijwilligers wordt uitgevoerd. De nadruk ligt op het verzamelen van gegevens. De tuinvlindertelling leverde een opvallende nieuwkomer op: de keizersmantel werd driemaal waargenomen. Uit de tuinvogeltelling bleek dat de merel zich steeds meer laat zien. Na een terugval lijkt de zangvogel bezig met een comeback.
Natuurherstel
Op verschillende plekken in de provincie is gewerkt aan natuurherstel zodat bijzondere planten zoals de groenknolorchis en veeleisende dieren zoals de zeearend zich hier thuis kunnen voelen. In de buurt van Valthe is een nieuw leefgebied gecreëerd voor 135 jonge knoflookpadden die hun leven begonnen in een kweekkas maar inmiddels in het wild rondkruipen. Het Witterdiep in de buurt van Assen heeft zijn oude meanderende loop teruggekregen. Hierdoor vinden dieren en planten hun weg terug naar de beek. De eerste harlekijn, een zeer zeldzame orchidee, is al gesignaleerd.
(de tekst gaat verder onder de video)
Nieuwkomers
In Drenthe kwamen tot 2002 twintig verschillende soorten orchideeën voor. Sindsdien is een aantal uitgestorven, maar dankzij natuurherstel komen sommige orchideeën weer terug, zoals de harlekijn en de zeldzame groenknolorchis. Dit jaar werden drie exemplaren van die laatste aangetroffen in een voormalig landbouwgebied dat zo'n vijftien jaar geleden is omgezet naar nieuwe natuur. "Dit is als het ware een kwaliteitskeurmerk voor dit gebied", aldus ecoloog Hans Dekker.
Snelle schorpioen
Een bijzondere nieuwkomer die onbedoeld onze kant opkwam was de schorpioen die vanuit Italië of Frankrijk meeliftte naar het Hart van Drenthe. Het dier kwam tevoorschijn uit de tent van boswachter Evert Thomas. Welke soort het is, weet hij niet. "Maar ik vind het een fascinerend beest." Volgens de boswachter is de schorpioen niet gevaarlijk voor mensen. "Het zou wel een risico kunnen zijn voor de inheemse soorten als ie hier zomaar poot aan de grond krijgt." Maar de schorpioen logeert voorlopig in zijn eigen onderkomen bij de boswachter.
(de tekst gaat verder onder de foto)
Kraanvogels
De Drentse kraanvogels hebben een succesvol broedseizoen achter de rug ondanks de droogte. Landelijk bouwden 42 broedparen een nest en zorgden samen voor 26 uitgevlogen kuikens. De meeste jongen komen uit het noorden, in Drenthe en Friesland brachten 30 nesten 17 kuikens voort. Toch is kraanvogelexpert Herman Feenstra bezorgd. "Als de droogte in de afgelopen vijf jaren de trend wordt, dan moeten we in en buiten natuurgebieden aan de bak", meent de expert. "We moeten beter nadenken over het huidige gebruik van ons grond- en oppervlaktewater."
Oehoes
In 2019 broedde voor het eerst een paartje oehoes in Drenthe. Dit jaar hadden we zeven paartjes in ons midden. "Van de zeven zijn vijf paren tot broeden overgegaan. In totaal zijn er drie jongen groot geworden", laat Hans Hasper weten. Hij spreekt van een 'sneeuwbal-effect' zo gauw de oehoe voet aan wal heeft. Oehoes zijn grote uilen maar je ziet ze niet snel. Wel kan je het 'hoe-oe' goed horen. Vooral in januari en februari als de dieren vaker roepen vanwege de balts. De eerste jongen van het nieuwe jaar worden in februari en maart verwacht.