-
De koningsvaren is groter dan de gewone eikvaren (Rechten: RTV Drenthe)
De herfst vordert en het bos begint al aardig kaal te worden, maar deze reusachtige plant zorgt voor een flinke groene noot: de koningsvaren. In het waterwingebied Ruinerwold laat blauwe boswachter Peter Bartelds een mooi exemplaar zien.
"Het is een heel oude en heel grote plant. Onder de juiste omstandigheden kunnen ze wel twee meter hoog worden", aldus Bartelds.
Er komen verschillende soorten varens in Drenthe voor. De klasse van varens bevat een aantal families. De site van Flora van Nederland geeft hiervan een duidelijk overzicht. Onderdeel hiervan is de familie der koningsvarens; deze familie omvat in Nederland één soort, de koningsvaren.
Perm
Verwanten van de koningsvaren kwamen al voor in het Perm, de periode tussen ongeveer 300 en 250 miljoen jaar geleden. De koningsvaren maakt deel uit van een grotere groep varens met wel duizend verschillende soorten. De voorouders van sommige van deze planten zijn nog veel ouder. Er zijn fossielen bekend uit het midden van het Devoon, de periode tussen ongeveer 420 en 360 miljoen jaar geleden.
Veren
"Kenmerkend voor de koningsvaren is dat het blad dubbel geveerd is", vertelt Bartelds. "En dat de koningsvaren nog helemaal groen is." De bladeren zijn licht- of geelgroen. In het centrum van de plant bevinden zich de vruchtbare bladeren met sporenhoopjes. De buitenste bladeren van de plant zijn onvruchtbaar. In juli of augustus zijn de sporen rijp en verspreiden ze zich.
(de tekst gaat verder onder de video)
In het noorden van ons land komt de koningsvaren algemeen voor. Bartelds: "De plant komt veel voor in dit soort loofbossen met zure grond. Ze gedijen goed onder eiken en beuken." Standplaatsen van deze varen variëren van open laagveen en vochtige bossen, oevers van meren en beken tot houtwallen en greppels. Zolang de grond maar aan de zure kant is en vochtig.
Bescherming
De koningsvaren was tot 2017 wettelijk beschermd. "Dat is destijds ingesteld omdat de wortelstok van de varen erg geliefd was bij orchideeënkwekerijen", weet de boswachter. De bladeren van de plant groeien rechtstreeks uit een wortelstok die als een stam deels boven de grond uitsteekt. "De wortelstok werd vermalen en in de kweekgrond voor orchideeën gebruikt."
