Het ministerie van Defensie wil graag weten of het Hijkerveld en het Groote Zand geschikt zijn als oefenterrein. Daarom worden beide gebieden opgenomen in de aangekondigde onderzoeken, tot verbazing van de terreinbeheerders.

"Het kwam als een complete verrassing', vertelt Judith van den Berg van de Natuur en Milieufederatie Drenthe. In dit dossier spreekt ze namens de verschillende terreinbeheerders in Drenthe. "We dachten dat, voor de uitbreiding van oefenterrein De Haar, vooral naar het aangrenzende gebied werd gekeken. Ineens verschenen ook de natuurgebieden het Hijkerveld en het Groote Zand op de kaart als zoekgebieden."

'Rust en militaire oefeningen botst'

Afgelopen week kwam het ministerie van Defensie met een kaart waarop mogelijke nieuwe oefenterreinen in beeld werden gebracht. Naast het Hijkersveld en het Groote Zand staan er ook bewoond gebied en agrarisch land op deze kaart.

Iets wat Van den Berg niet begrijpt. "We weten nog helemaal niet wat ze willen gaan doen en wanneer. Maar als je kijkt naar de kwaliteit van het Hijkerveld en het Groote Zand, dat zijn gebieden waar het nu rustig is. Rust en militaire oefeningen, dat botst wat ons betreft."

Terreinbeheerders gaven eerder aan kansen voor de natuur te zien. Dit door van verschillende snippers natuurgebied één groot terrein te maken. Dat zou kunnen door ze te verbinden door middel van een oefenterrein. Maar dat Defensie de eigen terreinen op het oog had, kwam als een duveltje uit een doosje.

Het Hijkerveld is een populaire trekpleister voor fietsers en hardlopers. Ook dieren gedijen er goed. Denk aan een veldleeuwerik, de graspieper, de nachtzwaluw of een kraanvogelpaar. De paden zijn zo aangelegd dat in het midden dieren en insecten ongestoord kunnen leven.

Unieke samenstelling

"Internationaal gezien zijn de Drentse heidevelden in samenstelling uniek", vertelt Bertil Zoer van Stichting het Drentse Landschap. "Ga je naar Duitsland, dan is de samenstelling weer totaal anders. Daar komen andere soorten voor. We hebben verantwoordelijkheden om dit leefgebied voor al die soorten op een goede manier in stand te houden."

'Voor ons is het onbespreekbaar'

"De biodiversiteit staat hier al onder druk", legt Zoer uit. "Dit is voor ons onbespreekbaar en omdat het over zulke kwetsbare waarden gaat, zou het ook niet iets zijn wat we als maatschappij moeten willen. Dit is de trots van Drenthe, hier komen de toeristen voor."

Zoer wijst daarbij ook op de archeologie. De karrensporen, celtic fields of de grafheuvels. Het Hijkerveld ligt vol met sporen uit de oudheid.

Investeringen

Wat Zoer vooral niet begrijpt is hoe het kan dat een kwetsbaar heidegebied, waar in Nederland de afgelopen jaren zoveel tijd en geld in is geïnvesteerd om het te beschermen, nu ineens een mogelijke andere functie kan krijgen. "Het voelt een beetje als: we zijn hier veur de poelegrap bezig geweest en het heeft geen zin."

Het gebied dat Defensie wil onderzoeken bij het Hijkerveld bedraagt 280 hectare. In totaal is het Hijkerveld ruim 800 hectare groot en een beschermd Natuurnetwerk Nederland-gebied. Een hapje eruit kan al een groot effect hebben.

Soorten direct in gevaar

"Dit gebied staat bekend om zijn gezonde adderpopulatie. In kleine snippertjes hei verspreid over het landschap sterven die dieren uit want ze hebben heel veel moeite om buiten de hei door het landschap te trekken. Maar hier is het geen probleem", vertelt Zoer.

De komende tijd zal Defensie onderzoek doen naar alle locaties om te kijken of ze geschikt zijn als defensieterrein. Op 9 september houdt Defensie een openbare informatiebijeenkomst in Assen. Dan zullen de opties verder worden toegelicht.