-
De woelrat wordt ook wel waterrat genoemd (Rechten: Dave Russel via Pixabay)
Is het een woelmuis of een woelrat? De woelmuizen zijn een onderfamilie van de woelmuisachtigen met 144 soorten waarvan ongeveer een zesde in Europa voorkomt. Enkele van die Europese soorten zijn de rosse woelmuis, de ondergrondse woelmuis en de woelrat.
De woelrat of waterrat leeft in de buurt van schoon, stilstaand water en is een uitstekende zwemmer en duiker. Het dier heeft een dikke, glanzende vacht en is zo'n 12 centimeter lang.
Verwarring
De woelrat lijkt op de bruine rat en de muskusrat. De muskusrat komt ook uit de familie van de woelmuisachtigen, de bruine rat komt uit de familie van de muisachtigen. De Zoogdiervereniging heeft in samenwerking met Naturalis een soortenzoeker gemaakt om mensen te helpen om een lastige groep zoogdieren uit elkaar te kunnen houden.
Uiterlijk
Woelratten hebben een stompe neus, korte oren en een staart die behaard is en iets korter dan het lichaam. Bruine ratten hebben een spitse neus, korte oren en een staart die korter is dan het lichaam. Beiden zijn ongeveer even groot. Muskusratten zijn beduidend groter en hebben een zijdelings afgeplatte staart die bijna even lang is als het lichaam. De oren zijn nauwelijks zichtbaar.
(tekst gaat verder onder de foto)
Voorkomen
Overal in ons land komt de woelrat voor behalve op de Waddeneilanden. De dieren hebben een voorkeur voor gebieden met een evenwichtige waterstand en steile oevers van maximaal één meter hoog. Ze zijn zowel overdag als 's nachts actief, steeds gedurende een periode van twee à drie uur. Mannetjes blijven hun hele leven in hetzelfde gebied van zo'n 170 meter lang langs de oever. Vrouwtjes leven in een gebied van 120 meter en verhuizen soms.
Tafelmanieren
Het menu is plantaardig en bestaat uit stengels van kruiden, grassen, zeggen en wortels van kruiden en bomen. De bloemen, zaden en vruchten worden overgeslagen. Iedere dag eet de woelrat 80 procent van zijn lichaamsgewicht. Hij verzamelt wortels en noten en bewaart deze in ondergrondse voorraadkamers. Tijdens het eten zit het dier op zijn gat en brengt het voedsel met zijn voorpoten naar zijn bek.
Voortplanting
De voortplantingstijd van de woelrat loopt van maart tot september of oktober. De vrouwtjes houden het bij één mannetje, mannetjes kunnen twee tot drie vrouwtjes hebben. De dieren graven een uitgebreid ondergronds gangenstelsel in de oever waarin zich de voorraadkamers en de nesten bevinden. Na een draagtijd van zo'n drie weken worden gemiddeld vijf tot zes jongen geboren. Na twee weken verlaten ze het nest. Na vijftig dagen kunnen de jonge mannetjes zich voortplanten, de vrouwtjes na zeventig dagen.
Vijanden
De woelrat heeft veel natuurlijke vijanden, waaronder de hermelijn, de bunzing, de nerts, de otter, de vos, de das, de kat, de uilen, de reiger en de snoek. Resten van een woelmuis kunnen aangetroffen worden in braakballen van kerk- en ransuilen. Soms vallen jonge woelratten ten prooi aan de bruine rat. De mens is ook een gevaar voor de woelrat omdat deze de dieren als plaagdier zien en daarom bestrijden.
In de ROEG!-uitzending van zaterdag 1 april zoeken we samen met boswachter Pauline Arends naar een hol van een woelrat. Ook andere rat-achtigen komen aan bod. Kijk vanaf 17.11 uur naar TV Drenthe of kijk het later terug online.