Diverse vissen zwemmen honderden kilometers om hun eitjes af te zetten. Onderweg kunnen bijvoorbeeld sluizen, dijken en gemalen de route blokkeren. De afgelopen decennia zijn in Drenthe tientallen van deze barrières aangepakt zodat vissen er veilig langs kunnen.

Een nieuwe routekaart van Rijkswaterstaat brengt de trektocht van vissen langs verschillende vispassages in beeld. Deze doorgangen zijn in het hele land door Rijkswaterstaat en de waterschappen aangelegd. Drenthe wordt niet uitgelicht op de kaart, maar dat zegt niets over de werkzaamheden. "In Drenthe hebben we het tempo er goed in", zegt aquatisch ecoloog Peter Paul Schollema van waterschap Hunze en Aa's. "In 2027 moeten alle barrières in het werkgebied van waterschap Hunze en Aa's voorzien zijn van een oplossing. Van de 146 knelpunten hebben 115 inmiddels een 'vismigratievoorziening'. Dit, en volgend jaar volgen er nog een stuk of tien."

Die voorzieningen zien er allemaal weer anders uit en zijn aangepast op de omgeving en op de soort vis die er langs moet. Voor serpeling en winde zijn er bijvoorbeeld vistrappetjes: waterbakken op verschillende hoogtes waardoor de vis steeds een stukje hoger kan zwemmen of springen. Op de nieuwe routekaart zie je voorbeelden van tien verschillende passages in Nederland.

Met deze passages wordt de migratie van vis bevorderd, een specifiek doel is het verwelkomen van trekvissen. Deze vissen, denk aan rivierprik en paling, hebben zowel zoet als zout water nodig om te overleven.

Stroomopwaarts zwemmen

Bij Borger wordt momenteel gewerkt aan het verlengen van een vispassage. Dit is onderdeel van het project Flessenhals, waarbij de gekanaliseerde bovenloop van de Hunze wordt teruggebracht naar een meanderende beek. "De vispassage van Flessenhals bestaat uit een serie drempels. Daar zwemmen vissen in een aantal kleine stapjes eenvoudig stroomopwaarts. Dit traject is een bovenloop waar je typische beekvissen als bermpje, riviergrondel en serpeling zal gaan aantreffen. Maar ook een langeafstandsreiziger als de paling kan hiermee in de toekomst weer de bovenloopjes bereiken om daar op te groeien."

Schollema benadrukt dat, als we de vissen willen helpen, het aanleggen van vispassages niet op zichzelf staat. "Ik zeg altijd: 'het heeft weinig nut om de deur open te zetten als het huis niet in orde is.' Tegelijkertijd werken we daarom aan het verbeteren van het leefgebied van de vissen en worden beken hersteld."

In onderstaande video volgt Tim Horneman dezelfde route als de vissen, maar dan met een kano. Tekst gaat verder onder de video.

Wereld Vismigratiedag

Morgen, zaterdag 24 oktober, is het Wereld Vismigratiedag. Er is dan wereldwijd extra aandacht voor de trektochten van vissen. Dit valt midden in de Week van Ons Water. Vanwege de coronamaatregelen zijn er minder activiteiten dan voorgaande jaren. Wel zijn er een aantal fiets- en wandelroutes geselecteerd die langs water gaan.