Er is een hoop gebeurd in de Drentse natuur in 2019. ROEG! blikt terug op het natuurnieuws. Deze keer: nieuwkomers en opvallende verschijningen. De oehoe, een reuzenteek en de goudjakhals. Het zijn slechts een paar dieren die dit jaar voor het eerst in de Drentse natuur werden waargenomen.

Drukte in de lucht

Eind februari dook in het Zuidlaardermeergebied een Cetti's zanger op. Dit moerasvogeltje liet zich voor het eerst in het Noorden van het land zien. De soort broedt al sinds 1974 in Nederland, maar kwam jarenlang niet buiten Zeeland. Sinds 2003 is de vogel met een opmars bezig. Aan het begin van het jaar wist dit exemplaar dus ook het Noorden te bereiken.

Een monniksgier bracht in mei een bezoekje aan ons land. Met een spanwijdte van tweeënhalf tot drie meter is het de grootste roofvogel van Europa. Het beest werd boven de Onlanden waargenomen. In Nederland is de monniksgier zeer zeldzaam. In het voorjaar van 2005 streek een exemplaar neer in de Oostvaardersplassen.

In het Drents-Friese Wold werd wel een heel bijzonder nest ontdekt: een met drie oehoe-kuikens. Het is de eerste keer dat de grootste uil van Europa in Drenthe broedt. De uilen hebben zich hier tegoed gedaan aan bruine ratten, egels, jonge hazen, vogels en meikevers. De kans is groot dat er een oehoe-populatie in Drenthe komt. Oehoes blijven namelijk vrij dicht in de buurt van waar ze geboren zijn.

Prikken, steken en bijten

In recreatieplas Engelgaarde, tussen Meppel en Ruinerwold, doken deze zomer zoetwaterkwallen op. Van oorsprong komt deze kwal uit China. Mathijs Jansen van Waterschap Drents Overijsselse Delta liet weten dat het redelijk bijzonder is dat de kwal zich laat zien in Drenthe. Mensen hoeven zich gelukkig geen zorgen te maken. De kwallen steken wel, maar daar merken mensen niks van. Ze hebben net als andere kwallen tentakels met netelcellen, maar die zijn zo klein dat ze niet door een mensenhuid kunnen.

Een beest dat wel door de huid van mens kan prikken is de Aziatische tijgermug. De mug werd in september waargenomen in Hoogeveen. De tijgermug kan infectieziekten overdragen, maar in Nederland is dit nog niet voorgekomen en die kans is ook heel klein. Het beestje heeft zich de afgelopen jaren verspreid vanuit Zuidoost-Azië over grote delen van de wereld.

De teek die deze zomer in Odoorn werd gevonden, bleek een hyalommateek te zijn. Uit onderzoek kwam naar voren dat de reuzenteek de bacterie Rickettsia aeschlimannii bij zich droeg. Een infectie met deze bacterie kan bij de mens koorts, hoofdpijn, spierpijn en huiduitslag veroorzaken. Er was geen sprake van het Krim-Congovirus, dat een reuzenteek bij zich kan dragen. Dit virus kan bij mensen voor een ernstige en zelfs dodelijke koortsbesmetting zorgen.

Bijzondere vlinders

Het was al bijzonder dat de grote vos in maart werd waargenomen in Drenthe, maar dat er ook een nest werd gevonden was helemaal opmerkelijk. De grote vos is een vlindersoort waar het erg slecht mee gaat. In 1996 werd voor het laatst een rupsennest van de vlinder gevonden. Tot juni van dit jaar. Toen vonden de bewoners van een huis in Noord-Drenthe zeven rupsen in een nest. De Vlinderwerkgroep Drenthe noemde de vondst 'haast niet te geloven'.

De aardbeivlinder is terug in natuurgebied Hart van Drenthe. Boswachter Pauline Arends vond in mei een parend koppeltje. De soort is zeer zeldzaam. Er zijn nog een paar groepen aardbeivlinders in Nederlandse natuurgebieden, onder andere in het Bargerveen. De vlinder neemt landelijk in aantal af, maar de populatie in Drenthe lijkt stabiel. De waarneming in Hart van Drenthe is ook bijzonder omdat aardbeivlinders maar zelden nieuwe gebieden verkennen.

Roze, roze en nog eens roze

Het landschap kleurde dit jaar meermaals roze. Een flamingo in De Onlanden trok in juni behoorlijk wat bekijks. Overigens was zijn aanwezigheid niet heel bijzonder, want het dier komt uit Duitsland. Hij droeg een rode kleurring met de letter Z. Dit betekent dat hij uit Zwillbrockervenn komt. Dat ligt net over de grens, bij Groenlo. Daar 'woont' al jaren een kolonie.

Naast de roze flamingo streek er begin december een roze pelikaan neer in het Reestdal. Volgens boswachter Bertil Zoer gebeurt dat maar 'heel erg zelden'. Vermoedelijk komt het dier uit een broedpopulatie in Roemenië of Griekenland. De pelikaan heeft zich bij een groep ooievaars gevoegd. De winter kan voor het beest nog best lastig worden, maar het is niet onmogelijk dat hij de winter doorkomt. In 2015 overwinterde een pelikaan namelijk succesvol in ons land.

Marcel Bruinenberg had in juli een bijzondere gast in zijn tuin: een roze sprinkhaan. "Ik had direct door dat het heel bijzonder was", vertelt Bruinenberg. Hij heeft het diertje niet willen vangen en liet hem dus zijn gang gaan. Roze sprinkhanen zijn een zeldzaamheid. Hun verkleuring is het gevolg van erythrisme, een afwijking die lijkt op albinisme. Ze vallen door hun slechte schutkleur snel ten prooi aan roofdieren.

Wat staat daar voor de camera?

Tot slot was er in november groot nieuws: voor het eerst werd een wilde goudjakhals op de foto gezet! Het roofdier liep op 22 november voor de wildcamera van Cindy de Jonge-Stegink uit Assen langs. Dat is bijzonder, want het schuwe dier laat zich bijna nooit zien. In Nederland zijn eerder alleen in 2016 en 2017 twee goudjakhalzen op de Veluwe vastgelegd. De komst van de goudjakhals is niet helemaal een verrassing. Het dier is al jaren bezig met een opmars vanuit Oost-Europa.