"De natuur is een hulpmiddel voor het leven", zegt Mark Mieras. De wetenschapsjournalist en natuurkundige sprak vandaag in De Veldhoeve in Orvelte over de invloed die de natuur heeft op het kinderbrein.

Hoe ziet de natuureducatie van de toekomst eruit? IVN Noord nodigde directeuren van Drentse basisscholen en coördinatoren van natuur- en milieueducatie uit voor een inspirerende middag.

Klimaatverandering, het verdwijnen van insecten, de plastic soep: het zijn voorbeelden van problemen waar de komende generaties mee te maken krijgen. Natuur- en milieueducatie lijkt dus belangrijker te worden. Mark Tuit, directeur IVN Noord: "Het onderwijs verandert enorm, het is goed om er samen met jullie naar te kijken." Aan de hand van verschillende activiteiten gingen de onderwijsexperts met elkaar in gesprek. Met als 'cadeau' van IVN: een lezing van Mark Mieras. 

Minder vaak in de natuur
"Wauw, wat zijn we rijk hier in Drenthe", begint Mark Mieras zijn lezing. Vanuit de Randstad genoot hij van de route langs het Dwingelderveld naar Orvelte. Alleen al de aanwezigheid van de natuur zorgde voor een positieve binnenkomer. Dat de natuur nog veel meer impact heeft op het kinderbrein, toonde hij aan de hand van diverse onderzoeken aan de bijna zeventig aanwezigen.

Hij geeft aan dat de natuur altijd heel dichtbij is geweest. In al die duizenden jaren waarin onze hersenen ontwikkeld zijn, was de natuur 'van nature' aanwezig. Maar de laatste jaren lijkt de natuur verder van kinderen af te staan. Er wordt minder buiten gespeeld, beeldschermen trekken de aandacht en ouders zijn steeds voorzichtiger geworden.

Angst om te falen
Hij laat foto's zien van speelplaatsen in 1900, dat gelach uit de zaal oplevert. Metershoge glijbanen en bizarre klimtoestellen: constructies die we nu veel te gevaarlijk vinden. "De angst om te falen zit diep in de opvoeding. Ouders willen hun kinderen constant in de gaten houden. Ze zijn zo voorzichtig, dat ze kinderen de kans ontnemen om zichzelf te redden. Kinderen zijn ongelooflijk zelfredzaam, er gaat veel minder mis dan we denken." 

Natuurspeelplaatsen zijn ideale plekken voor kinderen om zelf op ontdekking uit te gaan. Ze blijken bovendien, nog meer dan een sporthal, te stimuleren om te bewegen. En beweging is een heel belangrijke factor als het om leren gaat. "Bij kinderen die even twintig minuten op het schoolplein bewegen, ontstaan nieuwe hersencellen. Kinderen die lekker bewegen, hebben meer hersencellen die ook nog eens sneller groeien. Het is zonde om kinderen te lang stil te laten zitten", vertelt Mieras. "Het vermogen om aandacht vast te houden gaat minder goed als je lang stil zit." 

Er weer tegenaan
"De klik tussen natuur en onderwijs is heel vruchtbaar", vervolgt Mieras. "De natuur helpt om de aandacht weer 'op te laden'. Na een wandeling in de natuur kan je er weer tegenaan." Ook vertelt hij dat de natuur het 'socialer zijn' versterkt. Alles onderbouwd met feiten uit onderzoeken. Bij elkaar geeft het de experts uit het onderwijs handvatten om mee aan de slag te gaan. Maar de natuur strijdt daar nog wel tegen diverse andere thema's die op het bordje van het onderwijs liggen. "We hebben het er op school net over gehad dat er meer muziek in klas moet, maar dit is ook zo belangrijk!", is een van de opmerkingen.