Vergeleken met de rest van de wereld stoten we in Nederland heel veel stikstof uit. Dat vormt een van de grootste bedreigingen voor de natuur. Het landelijke Programma Aanpak Stikstof (PAS) dat in 2015 werd gestart, heeft niet tot een daling van de hoeveelheid stikstof geleid.

"De kunst is nu te komen tot beleid dat wel werkt. Die handschoen moeten we wat ons betreft nu ook in Drenthe oppakken", zegt Reinder Hoekstra van de Natuur en Milieufederatie Drenthe. Hij omarmt de uitspraak van de Raad van State van afgelopen woensdag met gemengde gevoelens. Voortaan mogen alleen vergunningen verleend worden als vooraf vaststaat dat de natuur niet wordt aangetast.

Lees ook: Rechter: Stikstofbeleid in strijd met EU-wet

Natuur én economie
"De uitspraak heeft grote betekenis en betekent dat het Nederlandse stikstofbeleid aangescherpt moet worden. Dat is goed nieuws voor de natuur en roept tegelijk ook veel vragen op en onzekerheid voor alle sectoren." Hoekstra geeft aan dat het nu zaak is om tot een vergunningstelsel te komen waardoor de natuur écht herstelt. Maar dat er tegelijkertijd ook ruimte is voor economische activiteiten. Samenwerking met alle betrokken partijen vindt de NMF daarbij essentieel.

Dat vindt Natuurmonumenten ook. Teo Wams, directeur natuurbeheer van Natuurmonumenten, vindt bovendien dat de natuur hersteld moet worden.  Wams: “De huidige stikstofdepositie is nog steeds te hoog. We moeten daarom niet alleen prioriteit geven aan serieuze stikstofdaling, maar ook de opgebouwde natuurschade herstellen.”

Uit balans
Stikstof is al jarenlang een probleem voor de natuur. Industrie, landbouw en verkeer zorgen voor uitstoot van stikstof, dat uiteindelijk in de natuur terechtkomt. Er zijn planten die hier uitstekend op groeien, bramen en brandnetels bijvoorbeeld. Doordat zij hard groeien, worden andere (kwetsbare) planten verdrongen. Open stukken groeien dan eerder dicht tot bos. Bovendien heeft te veel stikstof invloed op de bodem, maar ook op bijvoorbeeld de insecten en vogels. Te veel stikstof brengt de kringloop van de natuur uit balans. 

LTO Noord liet eerder deze week weten te zijn verrast door de uitspraak. Volgens Trienke Elshof veroorzaakt de uitspraak veel onzekerheid bij boeren. "We maken ons echt zorgen over bedrijven die nog geen vergunning hebben. Want wat betekent dit voor je toekomst als boer?"

De sector gaat hiermee op slot, aldus Elshof van de boerenbelangenorganisatie. "We hadden afspraken gemaakt om de uitstoot terug te dringen, maar we moeten nu weer met de overheid om tafel. Hoe houden we dit praktisch en haalbaar?"