Klein maar fijn, dat geldt zeker voor beekdal De Stroeten nabij Zweeloo. Dankzij burgemeester Greebe is uitdroging van dit natuurgebied voorkomen en kregen de orchideeën die er stonden weer een toekomst.
In 1883 zwierf Vincent van Gogh door het beekdal. "Hij benoemde alle tonen groen en alle kleuren die er waren, ook in de correspondentie naar zijn broer", aldus boswachter Bertil Zoer. "Het was een lyrisch verhaal. Uiteindelijk heeft hij het kerkje van Zweeloo vereeuwigd."
Orchideeën gered
"In de tijd dat Vincent hier rondliep was het beekdal nog intact", vertelt Zoer. "Waarschijnlijk groeiden er toen al veel orchideeën, al heeft Vincent ze niet gezien. Tenminste we hebben hem er niet over gehoord." Toen veranderingen in de omgeving het voortbestaan van de orchideeën bedreigden, pleitte de burgemeester van Zweeloo, ook bestuurslid van Het Drentse Landschap, ervoor om de percelen met orchideeën aan te kopen en ze veilig te stellen."
Het is vooral de wilde orchis die in het beekdal voorkomt. De soort staat op de Rode Lijst van planten als vrij zeldzaam en sterk in aantal afgenomen. De plant is herkenbaar aan de lancetvormige bladeren en gevlekte bloembladen die wit of lichtroze tot lila van kleur zijn. De orchideeën bloeien van eind mei tot eind juli.
Aankoop percelen
Zweeloo was een klein esdorp maar had in die tijd een eigen burgemeester. Greebe werd in 1949 benoemd tot burgervader en bleef dit ruim dertig jaar. "Hij heeft ervoor gezorgd dat het hele beekdalletje behouden bleef", aldus de boswachter. "In de buurt werd hard gewerkt om de boel droog te leggen en geschikt te maken voor de landbouw. Hij wees de percelen aan en we hebben ze inderdaad gekocht. De eerste aankoop was in 1969."
(de tekst gaat verder onder de video)
Stroeten en kwelwater
De naam van het gebied verwijst naar de oorsprong: stroeten zijn laagten of kommen in de vroegere heide, waar water uit de omgeving zich verzamelde. Van hieruit sijpelde of stroomde het water naar lagere delen van het terrein. Vaak vormde een stroet het begin van een beekje. Zoer: "Het water dat we hier zien, komt onder grond vandaan uit de omgeving. Dit kwelwater zorgt voor een bijzondere vegetatie met orchideeën, maar ook dotterbloemen."
Invloed omgeving
Al snel bleek dat de aankoop van enkele percelen onvoldoende was. "Het kwelwater zou alsnog wegvallen en de orchideeën verdwijnen. Toen dacht men vaak dat als je het perceel beschermt waar de plantjes staan, ze veilig zijn. Zo werkt dat niet, er is een relatie met de omgeving. We ontdekten dat we meer moesten aankopen, ook de hogere gronden in de omgeving. Voordeel daarvan was dat de poging om de orchideeën te redden leidde tot de redding van het volledige beekdal."
In de ROEG!-uitzending van zaterdag 24 februari vertelt boswachter Bertil Zoer over de natuur én cultuurhistorie rondom Zweeloo. Kijk vanaf 17.11 uur naar TV Drenthe of kijk het later online terug.