De bevers van het Gasterensche diep hebben alweer een nieuwe dam opgebouwd. In juni was hun vorige dam, de grootste van Noord-Nederland, doorgebroken. Inmiddels ligt er alweer een nieuw bouwwerk. De effecten op de waterstand worden door waterschap Hunze en Aa's via nieuwe palen in de gaten gehouden.

De oplettende wandelaar of fietser heeft ze vast wel eens gezien: de zwarte palen van het waterschap om en nabij de beken in het Drentsche Aa-gebied. Ze zijn dit voorjaar ook vlakbij de beverdam van het Gasterensche Diep geplaatst. "Hierin zit de meetapparatuur om de waterstanden op te meten", zegt peilbeheerder Melchior Leutscher van waterschap Hunze en Aa's. "Deze meetpunten zijn geplaatst om inzicht te krijgen in wat voor effecten de beverdam heeft op de waterstanden van het Gasterensche Diep."

Overstroming van het landschap

"De bever kan dusdanig bouwen dat hij, met zijn dam, de waterstand kan verhogen. Dat heeft invloed op de omgeving: je krijgt inundatie van beekdalen, dan overstroomt het landschap. Dat heeft consequenties voor de natuur", aldus Leutscher. Een voorbeeld: de natte gebieden kunnen moerassig worden, daar komen weer meer insecten op af, en vervolgens weer dieren die de insecten eten.

Pieken dalen in het waterpeil

Vlak voor de doorbraak van de dam in juni was het omringende landschap ontzettend nat: de dam vormde een stevige barricade die de doorstroming van het water beperkte. Na de doorbraak zakte het peil direct tot bijna een meter lager. Het was nog even de vraag of de bevers na de doorbraak zouden blijven. Maar al gauw gingen de knaagdieren weer aan het werk en stapelden ze takken en modder op tot een nieuwe dam. Leutscher kan de ontwikkelingen in zijn grafieken terugzien: de lijn die het waterpeil aangeeft duikt in de nacht van 21 september onderuit. "Er is toen weer een kleine doorbraak geweest. De waterstand is met veertig, vijftig centimeter gezakt."

Verwant met de bever

"Je ziet waar ie is doorgebroken: daar worden alweer nieuwe takken gelegd. Met modder zal ie hem proberen te dichten", zegt Leutscher. Hij kijkt met verwondering naar de dam. "Een of twee keer per maand kom ik er kijken. Om de meetmiddelen te controleren, maar ik kijk ook altijd even bij de dam. Het is altijd fascinerend om te zien hoe de beverdam herbouwd wordt, of hoe hij hem eigenlijk verlegd."

"Hoe je het ook went of keert, je voelt je wel een beetje verwant. Want als peilbeheerder regelen wij de waterstanden met onze stuwen, gemalen, sluizen en inlaten. Maar hier in het Gasterensche Diep, moet ik eerlijk erkennen, is de bever de peilbeheerder."

Lees ook:

• Waterschap beschermt dijken tegen bevers